Program edukacyjny: choroby sercowo-naczyniowe

Bezpieczeństwo agresywnego leczenia statynami: jak dalece można obniżać stężenie cholesterolu LDL?

Terry A. Jacobson, MD

The Office of Health Promotion and Disease Prevention, Department of Medicine, Emory University School of Medicine, Atlanta, Ga

The Safety of Agressive Statin Therapy: How Much Can Low-Density Lipoprotein Cholesterol Be Lowered? Mayo Clinic Proceedings 2006;81(9):1225-1231

Adres do korespondencji: Terry A. Jacobson, MD, Department of Medicine, Emory University School of Medicine, 49 Jessie Hill Jr Dr, Atlanta, Ga 30303, e-mail: tjaco02@emory.edu).

W SKRÓCIE

Ostatnie badania kliniczne zgodnie wykazały, że obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL do bardzo niskiego poziomu może istotnie zmniejszyć chorobowość i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. W terapii hipolipemizującej jako leki z wyboru stosuje się statyny, które są skuteczne i bezpieczne. Spośród wielu dostępnych preparatów za najskuteczniejsze uważa się atorwastatynę i rosuwastatynę (niezarejestrowane w Polsce), a w dalszej kolejności simwastatynę. Poważne działania niepożądane statyn występują rzadko, głównie są to zaburzenia funkcji wątroby i mięśni szkieletowych. Ich ryzyko wzrasta przy stosowaniu dużych dawek lub równoległym podawaniu leków metabolizowanych na tym samym szlaku metabolicznym enzymów związanych z cytochromem P450. U pacjentów, u których nie uzyskano adekwatnego obniżenia stężenia LDL za pomocą leczenia statyną o umiarkowanej sile działania, można stopniowo zwiększyć dawkę wyjściowego leku, zastosować leczenie skojarzone starannie monitorując działania niepożądane albo przejść na silniejszej działającą statynę w mniejszej dawce. Wybór strategii zależy od wymaganego stopnia redukcji stężenia LDL, bezpieczeństwa, kosztów terapii i współpracy pacjenta.

Artykuł omawia korzyści z obniżania stężenia LDL poniżej ustalonych wartości docelowych i odpowiada na pytanie, czy intensywne leczenie statyną zwiększa ryzyko działań niepożądanych lub nasila choroby współistniejące.

Obniżenie stężenie cholesterolu frakcji LDL, znanego czynnika ryzyka miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca, stało się głównym celem strategii terapeutycznych mających zmniejszać liczbę poważnych powikłań sercowo-naczyniowych. Zgodnie z zaleceniami National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III (NCEP ATP III) u osób z grupy wysokiego ryzyka poważnych powikłań sercowo-naczyniowych, żeby zredukować zagrożenie, trzeba obniżyć stężenie LDL docelowo <100 mg/dl.1 Zgodnie z ostatnią aktualizacją u osób z grupy bardzo wysokiego ryzyka należy dążyć do obniżenia stężenia LDL <70 mg/dl, nawet jeśli wyjściowe nie przekracza 100 mg/dl (tab. 1).2 Obniżenie stężenia LDL <100 mg/dl może być ponadto korzystne także w prewencji pierwotnej u osób z grupy umiarkowanego ryzyka. Zalecenia europejskie nie są tak restrykcyjne i za docelowe stężenie LDL w grupie wysokiego ryzyka przyjmują <115 mg/dl, a w grupie bardzo wysokiego ryzyka <100 mg/dl.3

Trwają badania nad zasadnością dalszego obniżania stężenia LDL po osiągnięciu docelowego. Z ostatnich doniesień wynika, że prawidłowe fizjologicznie stężenie LDL, a zarazem granica, ponad którą wzrasta ryzyko rozwoju miażdżycy i powikłań sercowo-n...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Niskie czy najniższe stężenie cholesterolu LDL: dane z badań klinicznych

Kilka niedawno przeprowadzonych dużych badań klinicznych wykazało, że u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka agresywne obniżanie stężenia LDL poniżej ustalonych wartości docelowych istotnie [...]

Rewizja docelowych wartości stężenia LDL

Nowe doniesienia zmuszają do zrewidowania zaleceń NCEP ATP III i wytycznych europejskich dotyczących docelowego obniżania stężenia LDL. Z analizy wszystkich dużych badań klinicznych [...]

Bezpieczeństwo intensywnej terapii statynami

Statyny są najskuteczniejszą i zarazem najbardziej przydatną w praktyce grupą leków obniżających stężenie LDL o udowodnionej skuteczności w osiąganiu zalecanych wartości.1,5 Zmniejszają ryzyko wszystkich klinicznych [...]

Bezpieczeństwo osiągania bardzo małego stężenia LDL

Jak wynika z licznych badań klinicznych (tab. 3),5,8-11,24-26 ryzyko miopatii i rabdomiolizy podczas leczenia statynami nie zależy ani od wyrażonego w liczbach bezwzględnych, ani [...]

Właściwe leczenie hipolipemizujące

W praktyce klinicznej dzięki leczeniu statynami docelowe stężenie LDL udaje się osiągnąć u niespełna połowy pacjentów.32 Wśród powodów zbyt małej skuteczności leczenia wymienia [...]

Podsumowanie

Intensywne obniżanie stężenia LDL poniżej docelowych wartości terapeutycznych istotnie zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe. Niektóre dane wskazują, że obniżanie stężenia LDL do bardziej [...]

Do góry