Częstość występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w populacji ogólnej utrzymuje się na względnie stałym poziomie i wynosi około 100 przypadków/100 000 osób/ rok.¹ Zatorowość płucna, będąca jedną z jej postaci, należy do ostrych stanów zagrożenia życia. Nierozpoznana, a co za tym idzie nieleczona, w 30% przypadków kończy się zgonem, natomiast ustalenie rozpoznania i wdrożenie właściwego leczenia pozwala zredukować śmiertelność do ok. 8%.

Zatorowość płucna jest trzecią pod względem częstości, po chorobie wieńcowej i udarze niedokrwiennym mózgu, przyczyną zgonów z powodu schorzeń sercowo-naczyniowych, a w krajach zachodnich wciąż pozostaje wiodącą przyczyną zgonów w połogu i okresie pooperacyjnym.² Jeszcze do niedawna większość rozpoznań zatorowości płucnej będącej przyczyną zgonu stawiana była na podstawie badań autopsyjnych (według badań Karwińskiego i Swedsena opublikowanych w 1989 r. – ponad 2/3 przypadków).³ Na ten stan rzeczy wpływa niewątpliwie różnorodność obrazu klinicznego, z wieloma konfiguracjami najczęściej niecharakterystycznych objawów, co powoduje, że ustalenie rozpoznania zatorowości płucnej jest trudne, przy czym niejednokrotnie nie dochodzi nawet do wysunięcia podejrzenia. Częstość występowania głównych objawów podmiotowych i przedmiotowych waha się według różnych autorów^4-7 w podanych poniżej granicach:

• duszność – 70-82%
• bóle w klatce piersiowej – 49-64% (10% ból o charakterze wieńcowym)
• kaszel – 20-29%
• zasłabnięcie lub omdlenie – 14-28%
• krwioplucie – 7-21%
• niepokój – 20%
• tachypnoe – 60-64%
• tachykardia – 49-52%
• rzężenia nad polami płucnymi – 48%
• gorączka – 44%
• objawy zakrzepicy żył kończyn dolnych – 33%.

Biorąc pod uwagę charakter objawów oraz fakt, że mogą one występować pojedynczo, nietrudno zestawić je tak, by uzyskać obraz ostrego zespołu wieńcowego, zapalenia płuc, infekcji wirusowej czy neuralgii międzyżebrowej. Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca (z migotaniem przedsionków włącznie), ujemne załamki T w odprowadzeniach V₂-V₄ w spoczynkowym EKG, zagęszczenia miąższowe, płyn w jamie opłucnej i ogniska niedodmy w RTG klatki piersiowej czy podwyższone stężenie troponin sercowych niejednokrotnie dodatkowo sugerują inne rozpoznanie.

Rosnąca świadomość skali problemu, jakim jest zatorowość płucna, sprawia, że z coraz częściej biorą pod uwagę także rozpoznanie zarówno lekarze rozpoczynający diagnostykę, jak i pracujący w izbach przyjęć, a techniczne możliwości obiektywnego jej ...

Skala Wellsa

W 1998 r. Philip S. Wells i wsp. opublikowali pracę, w której przedstawili model oceny klinicznego prawdopodobieństwa, połączony ze scyntygrafią wentylacyjno-perfuzyjną płuc i ultrasonografią układu żylnego kończyn dolnych. Ocenie poddano 1239 pac...