W SKRÓCIE

Każdy podstawowy schemat terapii farmakologicznej niewydolności serca uwzględnia leki moczopędne. Na początku ich stosowanie przynosi oczywiste korzyści – rzadziej występują objawowe epizody dekompensacji niewydolności. Długotrwałe leczenie może jednak doprowadzić do rozwoju oporności na te leki, wiąże się również ze wzrostem ryzyka powikłań i zgonu. Przyczynami mogą być m.in. nieprzestrzeganie przez chorych zaleceń dietetycznych, nieprawidłowe dawkowanie lub nieprawidłowy sposób podawania leków moczopędnych oraz jednoczesne stosowanie innych środków farmakologicznych. Diuretyki mogą wywołać jatrogenny zespół sercowo-nerkowy, prowadzący do pogorszenia czynności nerek i rozwoju oporności. Oporność na leki moczopędne można przełamywać na różne sposoby. Wymagają one skoncentrowania się na łagodzeniu dolegliwości wynikających z zastoju i jednoczesnego dążenia do ochrony czynności nerek, a także minimalizowania wszelkich niepożądanych działań ogólnoustrojowych.

W  ostatnich 20 latach w USA dramatycznie wzrosła liczba chorych na niewydolność serca. Notuje się 10 przypadków nowych zachorowań na 1000 mieszkańców po 65 r.ż. Według przewidywań tylko w 2005 r. bezpośrednie i pośrednie koszty leczenia niewydolności serca w USA wyniosły prawie 28 miliardów dolarów.¹ Chorzy powinni przede wszystkim ściśle przestrzegać zaleceń dietetycznych oraz stosować wskazane leki. Wykazano, że inhibitory ACE, sartany oraz β-adrenolityki zmniejszają śmiertelność.^2-4 Ostatnio arsenał terapeutyczny powiększył się o skojarzenie azotanów z hydralazyną, stosowane jako forma leczenia wspomagającego w pewnych podgrupach pacjentów z niewydolnością serca.⁵

Jak wykazały badania, większość leków moczopędnych nie zmniejsza śmiertelności w przebiegu niewydolności serca, mimo to są powszechnie stosowane w celu łagodzenia dolegliwości.⁶ Za wyjątek można uznać spironolakton, lek moczopędny oszczędzający potas. Wykazano, że zmniejsza śmiertelność chorych z zaawansowaną niewydolnością serca.⁷ Działanie to wynika nie z właściwości moczopędnych, ale raczej z działania antagonistycznego wobec aldosteronu. Stosowanie spironolaktonu ograniczają jednak jego działania niepożądane: hormonalne oraz hiperkaliemia.

Wiele badań klinicznych oceniających wpływ różnych leków stosowanych w terapii niewydolności serca na chorobowość i śmiertelność uwzględniało inne diuretyki jako element standardowego postępowania leczniczego.

Porównanie stosowanych w niewydolności serca leków moczopędnych z dwóch głównych klas, czyli pętlowych i tiazydowych, pokazuje ich zalety oraz wady. Diuretyki pętlowe, tiazydowe rzadziej, traktuje się jako podstawę w łagodzeniu objawów niewydolnoś...