Wstęp

Pojęcie „alergia” pozostaje przedmiotem nieporozumień. Prawdziwą przyczyną problemów nie jest jednak sprawa definicji, lecz powszechnie przyjęty sposób myślenia, sprawiający, że większość lekarzy traktuje alergię jako chorobę. Wynika to z paradygmatu współczesnej medycyny, w myśl którego postrzegamy pacjenta nie w kategoriach jednostki, lecz jako przedstawiciela zdrowej lub chorej części populacji. Dzięki temu posiadamy wiedzę o właściwościach poszczególnych czynników toksycznych, leków i patogenów wynikającą z oceny ich oddziaływania na badane populacje. Produktem rozumowania opartym na opisanym wyżej uogólnieniu są pojęcia takie, jak: reakcja toksyczna, jednostka chorobowa, efekt farmakologiczny, umożliwiające opisanie objawów reakcji oczekiwanych u każdego pacjenta. Są one jednak nieprzydatne w sytuacjach, w których sposób reagowania i związane z tym objawy odbiegają od normalnych, czyli oczekiwanych u typowego pacjenta. Alergologia jest dyscypliną lekarską poświęconą tym właśnie pacjentom. Dlatego w jej historię wpisane są trudności związane nie tylko z formułowaniem odpowiednich pojęć, ale także z ich powszechnym zrozumieniem i akceptacją. Wydaje się to oczywiste, ponieważ większość lekarzy nie oczekuje wskazówek dotyczących sposobu myślenia, lecz raczej standardów gwarantujących sukces w jak największej liczbie przypadków.

Definicja alergii von Pirqueta

Problem osób reagujących objawami chorobowymi na czynniki tolerowane przez ogół populacji znany jest od dawna. Zjawisko to porównywano do objawów zatrucia, które pojawiały się tylko u niektórych osób (Lukrecjusz: „Co dla jednego trucizną, dla innego jest mięsem lub napojem”). W medycynie europejskiej pojawiło się pojęcie „idiosynkrazja”, które opisywało odmienny i prowadzący do objawów chorobowych sposób reagowania. Było ono pierwowzorem stosowanych do dzisiaj pojęć, takich jak: reakcja nietoksyczna, nietolerancja, reakcja opaczna (ang. adverse reaction).

Pojęcie alergii pojawiło się po raz pierwszy w czasopiśmie „Münchener Medizinische Wochenschrift” w 1906 roku. Wiedeński pediatra Klemens von Pirquet odkrył i nazwał w ten sposób mechanizm patogenetyczny polegający na wystąpieniu nadwrażliwości u ...

Przyczyny braku popularności pierwotnej definicji alergii

Definicja von Pirqueta nie zyskała popularności wśród kolejnych pokoleń lekarzy praktyków, zainteresowanych przede wszystkim reakcjami z nadwrażliwości. Kolejnym i zapewne decydującym powodem był fakt, że pierwotna definicja nie uwzględniała probl...