Żylaki kończyn dolnych – niedoceniony problem medyczny

prof. dr hab. med. Je­rzy A. Po­lań­ski

II Ka­te­dra i Kli­ni­ka Chi­rur­gii Ogól­nej, Na­czy­nio­wej i On­ko­lo­gicz­nej II WL AM w War­sza­wie
Me­dy­cy­na po Dy­plo­mie 2007;16/6:113-116

W SKRÓCIE

Ży­la­ki koń­czyn dol­nych są jed­ną z naj­częst­szych cho­rób cy­wi­li­za­cyj­nych. Sie­dzą­cy tryb ży­cia, prze­miesz­cza­nie się w po­jaz­dach me­cha­nicz­nych, uza­leż­nie­nie od te­le­wi­zji i in­ter­ne­tu, z­mia­na ro­dza­ju pra­cy z pro­duk­cji na usłu­gi, po­wo­du­je ogra­ni­cze­nie ru­chu, po­zo­sta­wa­nie przez dłu­gi czas w cią­gu dnia w po­zy­cji sie­dzą­cej lub sto­ją­cej. Sprzy­ja to roz­wo­jo­wi i po­głę­bia­niu się prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej, któ­ra pro­wa­dzi do po­wsta­wa­nia ży­la­ków koń­czyn dol­nych.

W po­pu­la­cji ame­ry­kań­skiej cho­ro­bę ży­la­ko­wą stwier­dza się u 26-69% męż­czyzn i 13-57% ko­biet. Kosz­ty le­cze­nia prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej w USA oce­nia­ne są na po­nad mi­liard do­la­rów rocz­nie, a w kra­jach Eu­ro­py Za­chod­niej sta­no­wią 2-3% cał­ko­wi­tych na­kła­dów na ochro­nę zdro­wia. Do te­go na­le­ży do­dać kosz­ty spo­łecz­ne wy­ni­ka­ją­ce z ab­sen­cji cho­ro­bo­wej oraz pro­ble­my oso­bi­ste cho­re­go wy­ni­ka­ją­ce ze zmę­cze­nia, tzw. chro­ma­nia żyl­ne­go, czy­li uczu­cia zmę­cze­nia i cię­ża­ru nóg zwy­kle w dru­giej po­ło­wie dnia lub wie­czo­rem, obrzę­ków i bó­lów, a w za­awan­so­wa­nej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej rów­nież dys­kom­fort wy­ni­ka­ją­cy z ko­niecz­no­ści zmia­ny opa­trun­ków co­dzien­nie, a na­wet cza­sem kil­ku­krot­nie w cią­gu dnia.

Utrwa­lo­ne po­dej­ście do ży­la­ków ja­ko pro­ble­mu na­tu­ry es­te­tycz­nej pro­wa­dzi do lek­ce­wa­że­nia wcze­snych zmian i spo­ra­dycz­ne­go kwa­li­fi­ko­wa­nia do pro­fi­lak­ty­ki pier­wot­nej i wtór­nej, na­to­miast kie­ro­wa­nia do le­cze­nia za­awan­so­wa­nych przy­pad­ków, z kon­glo­me­ra­ta­mi ży­la­ków, utrwa­lo­ny­mi zmia­na­mi w tkan­ce pod­skór­nej i skó­rze al­bo wręcz do­pie­ro w przy­pad­kach trud­no go­ją­cych się, roz­le­głych i za­ka­żo­nych owrzo­dzeń pod­udzi.

Pa­to­me­cha­nizm prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej

Prze­wle­kła nie­wy­dol­ność żył koń­czyn dol­nych jest ze­spo­łem zmian pa­to­lo­gicz­nych po­wsta­ją­cych w na­stęp­stwie za­bu­rzeń od­pły­wu krwi żyl­nej z koń­czyn dol­nych. Głów­ną przy­czy­ną za­bu­rzeń od­pły­wu jest uszko­dze­nie za­sta­w...

Czyn­ni­ki ry­zy­ka cho­ro­by żył

Po­wszech­nie przyj­mu­je się, że czyn­ni­ka­mi ry­zy­ka po­stę­pu prze­wle­kłej cho­ro­by żyl­nej są uwa­run­ko­wa­nia ge­ne­tycz­ne, star­szy wiek, płeć żeń­ska, oty­łość, cią­ża, dłu­gie okre­sy po­zo­sta­wa­nia w po­zy­cji sto­ją­cej i wy­so­k...

Przy­czy­ną za­awan­so­wa­nej prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej jest nad­ci­śnie­nie w ukła­dzie żył koń­czyn dol­nych. Spo­wo­do­wa­ne jest ono głów­nie re­fluk­sem (hy­dro­sta­tycz­nie wy­mu­szo­nym po­wro­tem krwi) przez nie­wy­dol­ne za­...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Hi­sto­ria le­cze­nia nie­wy­dol­no­ści za­staw­ko­wej żył koń­czyn dol­nych

1963 Wy­two­rze­nie ze­wnętrz­ne­go me­cha­ni­zmu za­staw­ko­we­go (Psa­tha­kis)

Wcze­sne le­cze­nie cho­ro­by żył ja­ko pro­fi­lak­ty­ka za­awan­so­wa­nej prze­wle­kłej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej

W przy­pad­ku wy­stą­pie­nia ob­ja­wów cho­ro­by żył wcze­sne le­cze­nie mo­że za­po­biec nie­wy­dol­no­ści żył lub opóź­nić jej roz­wój. Kom­pre­sjo­te­ra­pia po­pra­wia he­mo­dy­na­mi­kę krą­że­nia żyl­ne­go, zmniej­sza­jąc [...]

Le­cze­nie za­awan­so­wa­nej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej

Le­cze­nie za­awan­so­wa­nej nie­wy­dol­no­ści żyl­nej jest trud­ne. Wy­ma­ga współ­pra­cy cho­re­go i ro­dzi­ny z ze­spo­łem le­kar­sko­-pie­lę­gniar­skim. Po­stę­po­wa­nie to obej­mu­je wszyst­kie ele­men­ty le­cze­nia wcze­śniej­szych okre­sów prze­wle­kłej [...]

Do góry