W SKRÓCIE

Wraz z upo­wszech­nie­niem do­ust­ne­go le­cze­nia prze­ciw­za­krze­po­we­go ob­ser­wu­je się wzrost czę­sto­ści ja­tro­gen­nych krwa­wień we­wnątrz­mó­zgo­wych. W ostat­nich dzie­się­cio­le­ciach sta­le no­to­wa­ny jest wy­so­ki, się­ga­ją­cy 50% od­se­tek wcze­snych zgo­nów w prze­bie­gu krwa­wień o tej lo­ka­li­za­cji. W prze­ci­wień­stwie do sa­mo­ist­nych krwa­wień we­wnątrz­mó­zgo­wych krwa­wie­nie wy­wo­ła­ne le­ka­mi prze­ciw­za­krze­po­wy­mi trwa 12-24 h, co da­je czas na in­ter­wen­cję. Spo­so­by po­stę­po­wa­nia są róż­ne, choć nie wia­do­mo, któ­re są opty­mal­ne. Prze­szu­ka­no ba­zę OVID od stycz­nia 1996 r. do stycz­nia 2006 r. pod ką­tem ha­seł „war­fa­ry­na”, „le­cze­nie prze­ciw­za­krze­po­we”, „krwa­wie­nie we­wnątrz­czasz­ko­we” i „krwa­wie­nie we­wnątrz­mó­zgo­we”. Da­ne prze­ka­za­no sied­miu spe­cja­li­stom w za­kre­sie uda­ru mó­zgu, in­ten­syw­nej opie­ki neu­ro­lo­gicz­nej i he­ma­to­lo­gii z proś­bą, że­by nie­za­leż­nie za­pro­po­no­wa­li po­stę­po­wa­nie w trzech sy­tu­acjach kli­nicz­nych wy­ma­ga­ją­cych szyb­kiej neu­tra­li­za­cji dzia­ła­nia le­ków prze­ciw­za­krze­po­wych i za­pro­po­no­wa­li wzno­wie­nie le­cze­nia po opa­no­wa­niu krwa­wie­nia. W ba­zie nie zna­le­zio­no żad­ne­go ran­do­mi­zo­wa­ne­go ba­da­nia, w któ­rym oce­nia­no by pa­ra­me­try kli­nicz­ne po­stę­po­wa­nia w krwa­wie­niach we­wnątrz­mó­zgo­wych zwią­za­nych ze sto­so­wa­niem an­ta­go­ni­stów wi­ta­mi­ny K. Wszy­scy spe­cja­li­ści by­li zgod­ni, że dzia­ła­nie prze­ciw­za­krze­po­we trze­ba pil­nie zneu­tra­li­zo­wać, ale róż­ni­li się co do me­to­dy. Trzech z nich opto­wa­ło za po­da­niem tyl­ko kon­cen­tra­tu czyn­ni­ków ze­spo­łu pro­trom­bi­ny, dwóch – tyl­ko re­kom­bi­no­wa­ne­go czyn­ni­ka VIIa, je­den – re­kom­bi­no­wa­ne­go czyn­ni­ka VIIa i świe­żo mro­żo­ne­go oso­cza, je­den – kon­cen­tra­tu czyn­ni­ków ze­spo­łu pro­trom­bi­ny lub świe­żo mro­żo­ne­go oso­cza. Wszy­scy za­le­ca­li wzno­wie­nie do­ust­ne­go le­cze­nia prze­ciw­za­krze­po­we­go w cią­gu 3-10 dni po opa­no­wa­niu krwa­wie­nia, je­śli ta­kie le­cze­nie jest ko­niecz­ne, a stan pa­cjen­ta sta­bil­ny. Nie uzgod­nio­no wspól­ne­go sta­no­wi­ska na te­mat dal­sze­go le­cze­nia prze­ciw­za­krze­po­we­go u pa­cjen­tów z mi­go­ta­niem przed­sion­ków. Po prze­rwa­niu le­cze­nia prze­ciw­za­krze­po­we­go i po­da­niu wi­ta­mi­ny K do­pie­ro po kil­ku go­dzi­nach za­czy­na się wy­rów­ny­wać he­mo­sta­za, a i to w spo­sób nie­do­sta­tecz­ny. Po­nie­waż nie ma rze­tel­nych ba­dań, każ­dy ze spe­cja­li­stów sto­su­je me­to­dy wspo­ma­ga­ją­ce neu­tra­li­za­cję dzia­ła­nia prze­ciw­za­krze­po­we­go opar­te na wła­snych do­świad­cze­niach.