W SKRÓCIE

Od 1917 r., gdy potwierdzono wartość prognostyczną pomiaru ciśnienia z wykorzystaniem mankietu założonego na tętnicę ramieniową, badanie zyskało szeroką akceptację w praktyce klinicznej. Początkowo oceniano sfigmograficznie kształt fali tętna z tętnicy promieniowej. Metoda ta dostarczała wprawdzie informacji istotnych prognostyczne, była jednak trudna do stosowania, dlatego dziś ocenia się falę tętna z tętnicy ramieniowej. Sfigmomanometria z wykorzystaniem mankietu zakładanego na ramię, niegdyś stosowana tylko w gabinetach lekarskich, ewoluowała do 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego dzięki zastąpieniu dźwiękowej sygnalizacji Korotkowa elektroniką. Wymagane przez prawo szczegółowe badania eksperymentalne ujawniły nieprecyzyjność metod wykorzystujących mankiety w ocenie rzeczywistego ciśnienia śródtętniczego. Na podstawie szerokich badań przeprowadzonych w latach 50. XX w. Earl H. Wood z Mayo Clinic w Rochester w stanie Minnesota stwierdził, że źródłem niedokładnej oceny obciążenia lewej komory jest wzmocnienie ciśnienia fali w trakcie jej przejścia z aorty do tętnic kończyny górnej. Problem ten można rozwiązać, stosując połączenie nowych metod z konwencjonalną mankietową sfigmomanometrią w celu nieinwazyjnego oznaczenia kształtu fali tętna w aorcie. W najnowszych badaniach wykorzystujących tonometrię promieniową udowodniono, że metoda ta jest skuteczniejsza w prognozowaniu zdarzeń sercowo-naczyniowych i szacowaniu odpowiedzi na leczenie. Pomiar centralnego i obwodowego ciśnienia tętniczego oraz procesy fizjologiczne coraz częściej wykorzystuje się w praktyce klinicznej i w procedurach laboratoryjnych.

Mankietowa metoda pomiaru ciśnienia tętniczego, wprowadzona przez Riva-Rocciego¹ w 1896 r. (palpacyjna ocena ciśnienia skurczowego) i Korotkowa² w 1905 r. (ocena ciśnienia skurczowego i rozkurczowego za pomocą osłuchiwania) stanowiły przełom we współczesnej medycynie. Umożliwiły wykrycie choroby u chorych bez lub z niewielkimi objawami klinicznymi. Od momentu zaprezentowania metody pomiaru ciśnienia w 1917 r. przez Fischera w US Institute of Actuaries,³ stała się ona częścią rutynowego badania lekarskiego przeprowadzanego na zlecenie firm ubezpieczeniowych oraz przed przyjęciem do służby wojskowej. Najjaskrawszym przykładem przydatności sfigmomanometru stały się wyniki pomiarów ciśnienia Franklina Delano Roosevelta przed epizodem udaru mózgu w 1945 r., który media określiły jako „grom z jasnego nieba” (ryc. 1).⁴

Stosowane od 100 lat metody pomiaru ciśnienia i interpretacji wyników wymagają weryfikacji, jeśli mamy właściwie oceniać stan zdrowia pacjenta, właściwie używać leków hipotensyjnych i unikać błędów i problemów związanych ze stosowaniem nowych i od...