Kardiologia

Wskazania do kardiowersji farmakologicznej i elektrycznej u chorych z migotaniem przedsionków

lek. Monika Tomaszewska-Kiecana1,2
dr n. med. Jacek Sawicki2,3

1Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

2Zespół Oddziałów Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, Mazowiecki Szpital Bródnowski

3Zakład Niewydolności Serca i Rehabilitacji Kardiologicznej, Katedra Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: lek. Monika Tomaszewska-Kiecana, Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny; Zespół Oddziałów Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, Mazowiecki Szpital Bródnowski, ul. Kondratowicza 8, 03-242 Warszawa; e-mail: m.kiecana@op.pl

European Society of Cardiology zaleca kardiowersję farmakologiczną i elektryczną jako metody leczenia migotania przedsionków. Wybór jednej z nich powinien być dokonany na podstawie analizy nasilenia objawów oraz planowanej długoterminowej strategii postępowania.

Wprowadzenie

Migotanie przedsionków (AF – atrial fibrillation) to najczęściej obserwowana w praktyce klinicznej arytmia serca, dotycząca 1-2% populacji ogólnej. Częstość jej występowania wzrasta z wiekiem. Wykazano, że ponad 6 mln Europejczyków choruje na AF. Migotanie przedsionków zwiększa istotnie ryzyko udaru mózgu, zastoinowej niewydolności serca oraz przyczynia się do zwiększenia śmiertelności.1,2

Ryzyko zgonu wśród pacjentów z AF jest 1,5-1,9 raza większe niż w populacji ogólnej bez AF (badanie The Framingham Heart Study). Wczesne rozpoznanie oraz efektywne leczenie arytmii zapobiega jej licznym powikłaniom. Brak hemodynamicznie wydolnego skurczu przedsionków serca powoduje zastój krwi oraz sprzyja tworzeniu się skrzeplin – głównie w lewym przedsionku. Mogą one stanowić źródło materiału zakrzepowo-zatorowego prowadzącego często do udaru mózgu.1,2 Nieskoordynowana czynność skurczowa przedsionków zakłóca dodatkowo przebieg całego cyklu hemodynamicznego serca, powodując spadek objętości wyrzutowej, a wtórnie pojemności minutowej serca.1,2 Zwiększenie częstości rytmu serca w migotaniu przedsionków może wywoływać niedokrwienie mięśnia sercowego, a z czasem przyczyniać się także do rozwoju tachykardiomiopatii.1,3

W leczeniu pacjentów z migotaniem przedsionków zaleca się dwie strategie postępowania – kontrolę częstości rytmu komór lub przywrócenie i utrzymywanie rytmu zatokowego. W licznych badaniach klinicznych (AFFIRM, AF-CHF, RACE, STAFF, PIAF czy HOT-CAFE) wykazano, iż są one porównywalne pod względem jakości życia, śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych czy śmiertelności ogólnej, częstości hospitalizacji oraz objawów niewydolności serca i częstości występowania udarów mózgu w obu grupach pacjentów. Istnieją jednak prace ukazujące przewagę kontroli rytmu serca nad kontrolą częstości rytmu w przypadku arytmii.4

Wybór strategii postępowania – kontrola częstości rytmu komór lub utrzymanie rytmu zatokowego

Wyboru jednej z dwóch strategii leczenia powinno się dokonać na podstawie oceny natężenia objawów klinicznych towarzyszących napadowi AF. Dotyczy to pacjentów z nasilonymi objawami ocenianymi na podstawie skali EHRA (European Heart Rhythm Associat...

Najczęściej doraźne zwolnienie częstości rytmu komór mające na celu poprawę zaburzeń hemodynamicznych u pacjentów w stanie stabilnym uzyskuje się poprzez dożylne podanie β-adrenolityku lub niedihydropirydynowego antagonisty wapnia. W przypadku pac...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podsumowanie

Kardiowersja farmakologiczna i elektryczna to zalecana przez European Society of Cardiology (wytyczne ESC z 2010, 2012 oraz 2016 r.) metoda leczenia migotania przedsionków. [...]
Do góry