Opis przypadku

Do poradni dermatologicznej trafił 72-letni mężczyzna. Zgłosił, że od kilku tygodni na skórze twarzy, tułowia, rąk i stóp utrzymuje się zaczerwienienie (rumień). W badaniu dermatologicznym stwierdzono erytrodermię, tzn. uogólniony stan zapalny skóry obejmujący ponad 90% jej powierzchni (ryc. 1). W obrębie zmian zapalnych występowały obszary (wysepki) zdrowej skóry. Zmiany skórne pojawiły się u pacjenta po raz pierwszy w życiu, dość szybko się rozprzestrzeniały. Dotychczas mężczyzna nie korzystał z porady dermatologa. Negował stosowanie nowych leków w okresie ostatnich 3 miesięcy.

W rozpoznaniu różnicowym należy wziąć pod uwagę następujące jednostki chorobowe:

1. łuszczycę

2. atopowe zapalenie skóry

3. skórną reakcję polekową

4. łupież czerwony mieszkowy (Devergie).

Łuszczyca

Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową, zapalną, ale niezakaźną chorobą skóry. Na jej rozwój mają wpływ czynniki genetyczne (dziedziczenie wielogenowe z niepełną penetracją genów), zaburzenia immunologiczne i czynniki środowiskowe. Przyczyny te mogą nie tylko prowokować wysiew zmian, ale również zaostrzać przebieg choroby. Do najczęstszych należą infekcje, zwłaszcza paciorkowcowe zapalenie gardła. Występują dwa szczyty zachorowań – w okolicy 20 i 60 r.ż. Choroba może objawiać się jako łuszczyca zwyczajna, łuszczyca krostkowa, erytrodermia łuszczycowa i łuszczycowe zapalenie stawów.

W łuszczycy zwyczajnej typowym wykwitem skórnym jest grudka barwy czerwonej, wyraźnie odgraniczona od skóry zdrowej, pokryta srebrzystobiałą łuską. Grudki wykazują skłonność do zlewania się w większe ogniska, tzw. tarczki łuszczycowe.

W łuszczycy krostkowej stwierdza się krosty, które zajmują tylko dłonie i podeszwy stóp, lub dochodzi do uogólniania się zmian skórnych z zajmowaniem skóry tułowia, kończyn i głowy. Łuszczyca może również objawiać się erytrodermią powstałą w wyniku stopniowego przybywania zmian skórnych lub nagłego zaostrzenia, zajmującego od samego początku rozległe obszary skóry (ryc. 2). Niekiedy przyczyną erytrodermii jest zastosowanie niewłaściwych miejscowych preparatów drażniących skórę.

W typowych przypadkach łuszczycy rozpoznanie ustalane jest na podstawie wywiadu i badania dermatologicznego. W wątpliwych pobiera się wycinek skóry do badania histopatologicznego, które może okazać się rozstrzygające.

W leczeniu łuszczycy zastosowanie znalazły preparaty miejscowe, a także, w zależności od nasilenia zmian skórnych, ogólne. W leczeniu miejscowym, w celu usunięcia łuski, stosuje się środki keratolityczne zawierające kwas salicylowy, mocznik i siar...