Prawo do obrony jest jednym z najbardziej istotnych uprawnień gwarantowanych przez każde państwo, które chce uchodzić za państwo prawa.

Znajomość zasad postępowania karnego jest i będzie koniecznością w pracy lekarza. Zdanie to brzmi dość brutalnie, ale taka jest niestety rzeczywistość. Nie chodzi tu jedynie o kwestię rosnącego zainteresowania organów ścigania działalnością służby zdrowia. Jak wiadomo, od pewnego czasu funkcjonują w prokuraturach specjalne zespoły, które mają zajmować się przypadkami podejrzenia popełnienia błędu w sztuce lekarskiej. W prokuraturach regionalnych istnieją działy prowadzące i nadzorujące sprawy dotyczące błędów medycznych, których skutkiem jest śmierć pacjenta. Na poziomie prokuratur okręgowych tworzone są jednostki do prowadzenia i nadzorowania sporów o ciężkie uszkodzenie ciała człowieka.

W tym kontekście należy także pamiętać o rosnącej świadomości, ktoś inny powie: roszczeniowości pacjentów oraz ich najbliższych. W sytuacji, gdy zarzucają oni lekarzowi popełnienie błędu (niestety często z błędem lekarskim utożsamiane jest niepowodzenie leczenia, przypisane przecież nierozerwalnie każdej terapii), dochodzenie swoich roszczeń w oparciu o prawo karne jest po prostu prostsze i tańsze. Jeśli pacjent oskarża lekarza o błąd, w rozumieniu prawa karnego będzie to najczęściej oznaczać popełnienie przestępstwa, np. narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W ramach procedury karnej zgromadzenie całego materiału dowodowego wraz z zasięgnięciem opinii biegłych, przesłuchaniem świadków należy do zadań prokuratury. Pacjent nie musi tutaj przejawiać żadnej aktywności w odróżnieniu od postępowania cywilnego, gdzie takowa jest konieczna. Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, aby w pierwszej kolejności udał się do prokuratury, są koszty. W sprawie cywilnej, chcąc uzyskać odszkodowanie lub/i zadośćuczynienie, trzeba opłacić pozew (zasada: opłata w wysokości pięciu procent wartości roszczenia). Należy też pamiętać, że zwolnienie od kosztów sądowych jest wyjątkiem, a nie regułą. Nie można mieć zatem pewności, że w danej sprawie nie będzie trzeba opłacić pozwu. W przypadku zawiadomienia prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nie musimy wnosić jakiejkolwiek opłaty. Trzeba także wreszcie brać pod uwagę, iż jeśli w wyniku procesu karnego zostanie wydany wobec lekarza prawomocny wyrok skazujący, uzyskanie przez pacjenta odszkodowania lub zadośćuczynienia na drodze cywilnej będzie w zasadzie formalnością.