Diabetologia
Co poprawiają w leczeniu cukrzycy insuliny o długim czasie działania?
dr hab. n. med. Edyta Sutkowska
Insuliny zarówno o przedłużonym, jak i długim czasie działania pozwalają na odtwarzanie fizjologicznego wydzielania tego hormonu. Bardziej stabilny przebieg dobowej glikemii oraz mniejsze ryzyko niedocukrzeń, szczególnie nocnych, potwierdzono w badaniach dla analogów długo działających. Przyjmowanie ich raz na dobę jest wygodniejsze dla pacjenta i przekłada się na lepsze stosowanie się przez niego do zaleceń. Mimo że ich cena w porównaniu z innymi preparatami insulin jest wyższa, to w ogólnym rozrachunku terapia za ich pomocą jest bardziej opłacalna, ponieważ wiąże się m.in. z koniecznością przyjmowania mniejszych dawek dobowych, wykonywania przez pacjenta w ciągu dnia mniejszej liczby pomiarów stężenia glukozy oraz redukcją ryzyka wystąpienia niedocukrzeń wymagających interwencji i skutkujących powikłaniami.
Wprowadzenie
Insulina jest hormonem anabolicznym niezbędnym do życia, który reguluje przemiany wewnątrzkomórkowe m.in. poprzez wpływ na metabolizm węglowodanów, tłuszczów, białek, kwasów nukleinowych oraz transport jonów. Produkowana przez komórki β trzustki jako preproinsulina jest wydzielana do krążenia wrotnego i w 80% ulega degradacji w wątrobie podczas tzw. efektu pierwszego przejścia, a w 20% w nerkach. Okres półtrwania endogennej insuliny wynosi 4-6 minut.1 W odpowiedzi na przyjęty pokarm, wobec gwałtownego wzrostu glikemii, dochodzi do wyrzucenia znacznej ilości insuliny w celu umożliwienia komórkom insulinozależnym pobrania glukozy, co skutkuje przywróceniem normoglikemii. Wraz ze zmniejszeniem stężenia glukozy we krwi obniża się także stężenie insuliny, jednak w związku ze stałym uwalnianiem cukru, głównie z wątroby, w okresach między posiłkami niezbędne jest także utrzymanie stałego, niskiego stężenia insuliny. Zapobiega to niekontrolowanemu wzrostowi glikemii, ale przede wszystkim umożliwia wspomnianym komórkom dostęp do tego prostego węglowodanu będącego źródłem energii. W zdrowym organizmie codziennie wytwarzane jest około 0,5 jednostki insuliny na kilogram masy ciała.2 Przyjmuje się, że u osób bez zaburzeń gospodarki węglowodanowej stężenie insuliny na czczo mieści się w granicach 5-20 mj./ml, chociaż podawany zakres wartości może się różnić w laboratoriach ze względu na używanie innych zestawów do oznaczeń.
Stany zapalne, stres, wahania stężeń różnych hormonów zmieniają przejściowo zapotrzebowanie na insulinę i wówczas jej dobowe wydzielanie się zwiększa. Jest to fizjologiczny, przejściowy wzrost insulinooporności. Sytuacja normalizuje się po ustąpie...