Geriatria

Aktywność fizyczna zalecana osobom w podeszłym wieku

lek. Małgorzata Stembalska

Centrum Medyczne Dobrzyńska we Wrocławiu

Adres do korespondencji: lek. Małgorzata Stembalska, Centrum Medyczne Dobrzyńska, ul. Dobrzyńska 21/23, 50-403 Wrocław

Aktywność fizyczna to każdy rodzaj ruchu ciała wykonany przez układ szkieletowo-mięśniowy i wymagający wydatku energetycznego oraz podstawowy sposób poprawy zdrowia w wymiarze fizycznym i psychicznym. World Health Organization (WHO) wydała zalecenia dotyczące aktywności fizycznej dla 3 grup wiekowych: 5-17 r.ż., 18-64 r.ż. oraz 64-75 r.ż. Rekomendacje odnoszą się do różnej częstości, długości, intensywności, rodzaju i ogólnej ilości aktywności wymaganej w celu zapobieżenia występowaniu chorób niezakaźnych. Ogólne dane dotyczące populacji >65 r.ż. pokazują, że u osób aktywnych fizycznie niższe są wskaźniki umieralności z powodu różnych chorób, m.in. chorób układu krążenia, nadciśnienia, udaru, cukrzycy typu 2, raka jelita grubego, raka prostaty i raka piersi. Jeśli osoby te nie mogą osiągnąć poziomu aktywności zgodnego z wytycznymi, powinny utrzymać swoją aktywność fizyczną na możliwie najwyższym poziomie.

Definicja i rola aktywności fizycznej

Aktywność fizyczna jest:

  • każdym rodzajem ruchu ciała wykonanym przez układ szkieletowo-mięśniowy i wymagającym wydatku energetycznego
  • podstawowym sposobem poprawy ludzkiego zdrowia w wymiarze fizycznym i psychicznym.


Aktywność fizyczna to także wzbogacanie zasobu wiadomości, umiejętności i nawyków. Pozwala doskonalić takie cechy i procesy, jak postrzeganie, odbieranie wrażeń, odczuwanie, procesy samodzielnego myślenia i działalności twórczej, a ponadto rozwija pamięć, koncentrację i uwagę.

World Health Organization zaleca różne rodzaje aktywności fizycznej w zależności od przynależności do poszczególnych grup wiekowych: 5-17 r.ż., 18-64 r.ż. oraz 64-75 r.ż. Rekomendacje WHO dotyczą pacjentów zdrowych. Jeżeli u pacjenta występują choroby, należy rozważyć ewentualne ograniczenia wynikające z danych schorzeń i stopnia niepełnosprawności.

Procesy zachodzące w ciele człowieka z wiekiem ograniczające aktywność fizyczną

U każdego człowieka z wiekiem zachodzą zmiany powodujące postępującą niewydolność całego organizmu. Początek starości przypada na ok. 65 r.ż. Ten okres życia ma trzy zasadnicze etapy:

  • od 65 do 75 r.ż. – wiek podeszły (tzw. wczesna starość)
  • od 75 do 90 r.ż. – wiek starczy (tzw. późna starość)
  • od 90 r.ż. – wiek sędziwy (tzw. długowieczność).


Za podstawowe cechy starości uważa się:

  • znaczną redukcję zdolności adaptacyjnych człowieka w wymiarze biologicznym i psychospołecznym
  • postępujące ograniczenie samodzielności życiowej
  • stopniowe nasilanie się zależności od otoczenia.

Definicja starzenia się obejmuje postępujące z wiekiem ograniczenie rezerwy czynnościowej narządów uniemożliwiające utrzymanie sprawnej funkcji organizmu w momencie jego obciążenia. Tempo podstawowej przemiany materii ulega spowolnieniu o 1-2% co ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Efekty regularnej aktywności fizycznej w podeszłym wieku

W wyniku regularnej aktywności fizycznej ludzkie ciało przechodzi morfologiczne i funkcjonalne zmiany, które mogą zapobiegać lub opóźniać występowanie pewnych schorzeń oraz poprawiać zdolność [...]

Zalecana aktywność fizyczna dla osób w podeszłym wieku

Aktywność fizyczna osób starszych może pełnić funkcje zapobiegawcze (kinezyprofilaktyka – profilaktyka niepełnosprawności, wystąpienia chorób związanych z wiekiem) oraz lecznicze (kinezyterapia – terapia [...]

Aktywność fizyczna w przypadku chorób związanych z wiekiem

W przypadku współistnienia chorób cywilizacyjnych (jak choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca) aktywność fizyczna powinna obejmować, poza powyższymi zaleceniami, poszczególne rodzaje ćwiczeń [...]

Podsumowanie

Obecnie dobroczynne skutki prowadzonej aktywności fizycznej nie podlegają dyskusji, a pozbawianie pacjentów tej formy terapii jest poważnym zaniechaniem w utrzymaniu sprawności i dobrej jakości [...]

Do góry