Chociaż pogrypowe zapalenie mięśnia sercowego zwykle przebiega bezobjawowo, to ze względu na epidemiologię grypy oraz potencjalnie groźne powikłania choroby i jej podstępny przebieg wymaga ostrożnego różnicowania w diagnostyce. Adekwatne leczenie powinno być wdrożone możliwie najszybciej po wykonaniu przynajmniej podstawowych badań określających funkcję mięśnia sercowego. Ważne jest również edukowanie pacjentów, gdyż ich wyczulenie na objawy kardiologiczne występujące w trakcie infekcji grypowej lub po niej może zaprocentować szybkim wprowadzeniem skutecznej terapii.

Cele artykułu

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien wiedzieć:

• jak rozpoznać przypadki wymagające diagnostyki w kierunku pogrypowego zapalenia mięśnia sercowego

• jak wdrożyć diagnostykę pogrypowego zapalenia mięśnia sercowego

• jak wdrożyć podstawowe leczenie pogrypowego zapalenia mięśnia sercowego

• jak rozpoznać przypadki wymagające pilnego skierowania chorego z pogrypowym zapaleniem mięśnia sercowego

Wprowadzenie

Wiedza na temat pozapłucnych powikłań grypy jest szeroko rozpowszechniona, a z przypadkami tych zaburzeń lekarze stykają się w codziennej praktyce klinicznej. Szacuje się, że u ponad 50% pacjentów bez rozpoznanej wcześniej choroby serca po przebyciu niepowikłanej infekcji grypowej widoczne są subtelne zmiany w EKG, które z czasem wracają do normy.¹ U większości pacjentów chorujących na wirusowe zapalenie mięśnia sercowego objawy są skąpe lub w ogóle nie występują, w związku z czym chorzy ci nie szukają pomocy lekarskiej. Jeżeli jednak objawy występują, to bywają bardzo niejednoznaczne – od niespecyficznych zmian elektrokardiograficznych, przez ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, aż do znacznego upośledzenia funkcji skurczowej mięśnia lewej komory i niestabilności hemodynamicznej – przez co rozpoznanie jest trudne do ustalenia. Nie ma typowych objawów zapalenia mięśnia sercowego, które umożliwiłyby szybkie i oczywiste ustalenie rozpoznania. Najczęściej pacjenci skarżą się na ograniczenie wydolności fizycznej, zmęczenie i duszność. Mogą występować nietypowe bóle w klatce piersiowej, a także dolegliwości wynikające z zaburzeń rytmu serca (szybkie lub wolne bicie serca), np. kołatanie serca.

Wydaje się, że zmiany anatomopatologiczne w przebiegu ostrego zapalenia mięśnia sercowego są dobrze znane, jednak towarzyszące im objawy mogą być mylące ze względu na swoją różnorodność (tab. 1). W badaniach zajęcie mięśnia sercowego podczas infekcji grypowej szacuje się na 10-30%.^2-4 Ciężkie zapalenie mięśnia sercowego występuje relatywnie rzadko, jednak ze względu na ryzyko zgonu wymaga natychmiastowego rozpoznania i leczenia.^1,3