Kardiologia

Nowe wytyczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego: czy są potrzebne i uzasadnione?

prof. dr hab. n. med. Tomasz Stompór

Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych, Wydział Lekarski, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Tomasz Stompór, Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych, Wydział Lekarski, Collegium Medicum, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn, e-mail: stompin@mp.pl, tel. + 48 89 538 63 73, faks + 48 89 538 65 50

  • Główną i najbardziej kontrowersyjną zmianą w wytycznych ACC/AHA jest zdefiniowanie normy ciśnienia tętniczego jako wartości <120/80 mmHg, co może wpłynąć na gwałtowny wzrost liczby chorych na nadciśnienie tętnicze
  • U osób, które według nowych wytycznych zaczną być klasyfikowane jako chorujące na nadciśnienie tętnicze (wcześniej normotensyjne), przyjmowanie leków hipotensyjnych nie będzie konieczne, istotną rolę będzie zaś odgrywać promocja zdrowego stylu życia i postępowanie niefarmakologiczne
  • Lekami pierwszego wyboru pozostają: diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne, ACEI, sartany i dihydropirydynowi antagoniści kanału wapniowego

Jedną z najgoręcej dyskutowanych w zeszłym roku w środowisku hipertensjologów i ogólnie lekarzy praktyków publikacji są zalecenia amerykańskie dotyczące zasad rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego, pod którymi podpisali się reprezentanci aż 11 towarzystw naukowych (w tym m.in. American College of Cardiology, American Heart Association, American Society of Hypertension, American Geriatric Society, a także przedstawiciele organizacji zrzeszających asystentów medycznych, farmaceutów, pielęgniarki, ekspertów zajmujących się profilaktyką zdrowotną i innych) – stąd zalecenia ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA1. Wydawać by się mogło, że opublikowany dokument oddaje pogląd amerykańskiego środowiska medycznego na kwestię rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego (to, że tak jednak nie jest, wykażę w dalszej części niniejszego artykułu). Biorąc pod uwagę wpływ medycyny amerykańskiej na medycynę światową oraz to, że istotne modyfikacje w standardach postępowania w wielu chorobach nadchodzą do Europy zza Atlantyku, nie należy się dziwić, że dokument ten jest szczegółowo analizowany i żywo komentowany na całym świecie. W tym przypadku wydźwięk większości komentarzy ma charakter krytyczny, kwestionujący zwłaszcza niektóre kluczowe definicje – z ponownym zdefiniowaniem pojęć normy i nadciśnienia tętniczego na czele.

Nowe definicje zdrowia i choroby według ACC/AHA

Dla uproszczenia w dalszej części tekstu omawiane zalecenia będę określał krócej jako zalecenia ACC/AHA (tak zresztą najczęściej są one określane w literaturze). Zasadniczą i budzącą największe kontrowersje zmianą jest zdefiniowanie normy ciśnienia tętniczego jako wartości poniżej 120/80 mmHg. W tabeli 1 przedstawiono podział nadciśnienia tętniczego według ACC/AHA i zestawiono go z obowiązującymi wytycznymi towarzystw europejskich (European Society of Cardiology i European Society of Hypertension [ESC/ESH])2.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Nowe definicje zdrowia i choroby według ACC/AHA

Dla uproszczenia w dalszej części tekstu omawiane zalecenia będę określał krócej jako zalecenia ACC/AHA (tak zresztą najczęściej są one określane w literaturze). Zasadniczą [...]

Zalecenia terapeutyczne w nadciśnieniu tętniczym w świetle wytycznych ACC/AHA

W tabeli 2 przedstawiłem zasady postępowania w poszczególnych przedziałach wartości ciśnienia tętniczego. Zasady te jasno wypływają z przytoczonych powyżej definicji. Autorzy wskazują (także w odpowiedzi [...]

Inne, wybrane wytyczne ACC/AHA dotyczące rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego

Zalecenia ACC/AHA to bardzo kompleksowe opracowanie omawiające wiele aspektów rozpoznawania i leczenia nadciśnienia tętniczego. Ich omówienie przekraczałoby znacznie ramy niniejszego artykułu. Spośród [...]

Krytyka zaleceń ACC/AHA

Jak wspominano przy kilku okazjach powyżej, dokument ACC/AHA wzbudził liczne zastrzeżenia. Ponieważ w poprzednim akapicie wspomniałem o postulowanych, wynikających ze zmiany podejścia oszczędnościach, [...]

„W co mam wierzyć?”

Powyższe pytanie jest tytułem jednej z piosenek pochodzących z płyty zespołu Breakout, zaśpiewanej przez Mirę Kubasińską (utwór został przypomniany niedawno przez Anię Rusowicz [...]

Autorzy i zwolennicy zaleceń ACC/AHA – odpowiedź na krytykę

W opisanej tu dyskusji warto na chwilę oddać jeszcze głos autorom i zwolennikom nowych zaleceń. Odpowiadają oni między innymi, że wytyczne to narzędzie [...]

Podsumowanie

Z jednej strony nowe zalecenia ACC/AHA są pragmatycznym dokumentem porządkującym wiele zagadnień związanych z rozpoznawaniem i leczeniem nadciśnienia tętniczego. Z drugiej jednak niektóre nowe definicje [...]

Do góry