Psychiatria
Depresja u osób w okresie pooperacyjnym
lek. Marta Litwińska-Bołtuć
prof. dr hab. n. med. Łukasz Święcicki
- Depresja, nawet o łagodnym nasileniu, może mieć bardzo poważny wpływ na zdrowienie i rehabilitację chorego. Jej cechą są zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego, które mogą być przyczyną częstszego występowania w okresie pooperacyjnym infekcji i zakażeń ran pooperacyjnych
- Wizyta u psychiatry wciąż jest w naszym kręgu kulturowym niezwykle stygmatyzująca, dlatego lekarz kierujący pacjenta na konsultację psychiatryczną powinien mu bardzo dokładnie wyjaśnić powody i cel takiego postępowania
- Leczenie depresji może być podjęte i prowadzone przez każdego lekarza, niemniej trudniejsze przypadki wymagają konsultacji psychiatrycznej, a często także dalszej terapii na oddziale psychiatrycznym
Ryzyko wystąpienia depresji w okresie całego życia w populacji polskiej jest szacowane na około 10%1, według niektórych źródeł w krajach rozwiniętych na ok. 15%2. Zdaniem World Health Organization (WHO) depresja jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności na świecie3.
Oczywiście z punktu widzenia lekarza chirurga znaczenie ma nie tyle to, że depresja występuje często (choć oczywiście jest to istotny aspekt problemu), ile przede wszystkim to, że zaburzenia psychiczne bardzo wyraźnie i wielokierunkowo wpływają na stan somatyczny, w tym także na przebieg rehabilitacji pooperacyjnej.
Z jednej strony uważa się, że choroby psychiczne stanowią w chorobach somatycznych niekorzystny czynnik rokowniczy. Pacjenci z tej grupy istotnie częściej palą papierosy, nadużywają alkoholu, nie uprawiają sportu, mają tendencje do zaniedbywania swojego zdrowia, niestosowania się do zaleceń lekarskich i niewykonywania badań profilaktycznych2,4. Według niektórych badań może to powodować późniejsze i/lub w gorszym stanie zgłaszanie się do szpitala, a co za tym idzie – często dłuższą hospitalizację i większą liczbę powikłań pooperacyjnych5. Dotyczy to oczywiście również pacjentów chorujących na depresję, u których opisywano dłuższe pobyty w szpitalu po operacji6,7, wyższe ryzyko występowania zaburzeń funkcji poznawczych i zaburzeń świadomości oraz większe nasilenie dolegliwości bólowych i większe zużycie środków przeciwbólowych w okresie pooperacyjnym2. Cechą depresji są zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego, które mogą być przyczyną częstszego występowania w okresie pooperacyjnym infekcji2 i zakażeń ran pooperacyjnych8.
Z drugiej strony istnieje również zależność odwrotna, czyli choroba i operacja mogą spowodować u osób podatnych wystąpienie epizodu depresyjnego. Choroba somatyczna i operacje są jednym z czynników wymienianych jako możliwe wydarzenie wyzwalające ...