W ostatnich dekadach obserwuje się gwałtowny wzrost występowania otyłości w grupie kobiet ciężarnych – według szacunków 18,5-38,3% kobiet w ciąży jest otyłych¹. Otyłość jest istotnym czynnikiem ryzyka niepłodności, obniżonej skuteczności technik wspomaganego rozrodu oraz niekorzystnego przebiegu ciąży. Z tego powodu polskie i światowe gremia naukowe opracowały wiele zaleceń klinicznych dotyczących opieki nad kobietą otyłą w zakresie prawidłowej diety oraz wysiłku fizycznego zarówno w okresie prekoncepcyjnym, jak i samej ciąży. Pacjentka otyła, zwłaszcza po przebytej operacji bariatrycznej, wymaga również zintensyfikowanego nadzoru lekarskiego już na etapie planowania ciąży. Celem powyższego działania jest nie tylko przeciwdziałanie ewentualnym komplikacjom położniczym, lecz także zapobieganie występowaniu otyłości u dzieci matek z nadmierną masą ciała.

Definicja i klasyfikacja otyłości w ciąży

Otyłość opisywana jest jako nadmierne, patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej wynikające z braku homeostazy energetycznej organizmu, upośledzające stan zdrowia i wpływające na pogorszenie jakości życia. Przyrost masy ciała w kolejnych miesiącach ciąży jest procesem fizjologicznym, co utrudnia precyzyjne zdefiniowanie otyłości w ciąży. W związku z tym większość standardów rozpoznawania otyłości w przebiegu ciąży opiera się na ocenie wskaźnika masy ciała (BMI – body mass index) z okresu bezpośrednio poprzedzającego koncepcję lub BMI obliczonego w czasie pierwszej wizyty w ciąży (w I trymestrze ciąży)². BMI oblicza się, dzieląc masę ciała (kg) przez wartość wzrostu podniesioną do kwadratu (m²). Zgodnie z wytycznymi World Health Organization (WHO), jeśli wskaźnik wagowo-wzrostowy jest równy bądź wyższy od 30,0 kg/m², rozpoznajemy otyłość. Wyróżniamy trzy stopnie otyłości determinujące standard i zakres interwencji medycznej u kobiet w ciąży:

• otyłość I stopnia – stwierdzana, gdy BMI mieści się w zakresie 30-34,9 kg/m2