Choroby zakaźne

Otyłość jako czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy

dr hab. n. med. Ernest Kuchar

Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym II Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Oddział Obserwacyjno-Izolacyjny i Pediatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

  • Przegląd aktualnej wiedzy na temat związku otyłości z ryzykiem zachorowania na grypę i rozwojem powikłań pogrypowych
  • Otyłość jako niezależny czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i rozwoju powikłań, w tym hospitalizacji i śmierci
  • Zwiększone około dwukrotnie ryzyko wystąpienia grypy lub choroby grypopodobnej w populacji dorosłych otyłych szczepionych przeciwko tej chorobie  

Grypa stanowi poważny problem zdrowia publicznego w skali globalnej. W czasie każdego sezonu 5-10% osób dorosłych oraz 20-30% dzieci zaraża się wirusem grypy, co prowadzi do około 500 000 zgonów na świecie. Pandemie grypy znacznie zwiększają liczbę zakażeń i zgonów. Szacuje się, że w 1918 r. pandemia grypy dotknęła 20-40% ludności świata, powodując około 50 milionów zgonów. Z historycznego punktu widzenia największe ryzyko ciężkiego zachorowania i zgonu na skutek zakażenia grypą dotyczy najsłabszych: osób w podeszłym wieku, niemowląt i małych dzieci oraz pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, zastoinowa niewydolność serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), oraz kobiet ciężarnych. Badanie kohortowe Framingham Study wykazało, że liczba lat życia z otyłością wiąże się bezpośrednio z ryzykiem zgonu. Otyłości towarzyszy ryzyko rozwoju powikłań, przedłużającej się hospitalizacji i konieczności zastosowania wentylacji mechanicznej po poważnym urazie. Otyłość wiąże się z ryzykiem rozwoju zespołu ostrej niewydolności oddechowej i stanowi czynnik ryzyka przedłużającej się hospitalizacji spowodowanej ciężką chorobą, natomiast wpływ otyłości na śmiertelność związaną z pobytem na oddziałach intensywnej opieki medycznej budzi kontrowersje. Wykazano, że otyłość wpływa niekorzystnie na czynność płuc i gojenie się ran.

Pierwsza pandemia grypy XXI w. w 2009 r. pozwoliła zidentyfikować otyłość jako niezależny czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy wywołanej przez wirus A(H1N1)pdm09. Od tego czasu otyłość uznaje się również za czynnik ryzyka dla grypy sezonowej oraz grypy wywołanej przez wirusy odzwierzęce, takie jak A(H7N9). To ważna obserwacja, ponieważ częstość występowania otyłości na całym świecie podwoiła się od 1980 r. – obecnie kilkanaście procent dorosłej populacji świata to osoby otyłe, co sprawia, że ten czynnik ryzyka grypy staje się coraz częstszy. W dodatku wyniki kilku badań wskazują, że nadwaga i otyłość upośledzają odpowiedź na szczepionki przeciwko grypie, które stanowią najlepszą metodę ochrony przed tą chorobą. Wyniki badań epidemiologicznych jednoznacznie wskazują na stały wzrost częstości występowania nadwagi i otyłości w populacji światowej. Ten niekorzystny trend dotyczy obu płci i wszystkich grup wiekowych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Mechanizmy otyłości wpływające na zakażenie wirusem grypy

Otyłość wywiera istotny wpływ na układ immunologiczny, a między komórkami układu odpornościowego i komórkami tłuszczowymi zachodzą złożone interakcje. Komórki tłuszczowe, adipocyty, przypominają komórki [...]

Efekty szczepień u osób otyłych

Szczepienia przeciwko grypie pozostają podstawową, aktualnie dostępną metodą zapobiegania zakażeniom wirusami grypy. Każdego roku na podstawie analizy wcześniej krążących szczepów wirusów [...]

Przebieg grypy a otyłość

Zainteresowanie związkiem między otyłością a grypą wzbudziła pandemia grypy H1N1 w Stanach Zjednoczonych, która uwidoczniła, że otyłość niekorzystnie wpływa na przebieg choroby i zwiększa [...]

Podsumowanie

Dostępne dane wskazują, że otyłość niekorzystnie wpływa na przebieg zakażenia wirusem grypy A(H1N1)pdm09 i grypy sezonowej oraz zwiększa ryzyko rozwoju powikłań, w tym [...]
Do góry