Choroby naczyniowe
Zakrzepica żylna na tle przewlekłej niewydolności żylnej
prof. dr hab. n. med. Artur Pupka1,2
lek. Dominika Pupka3
- Zastosowanie ultrasonografii w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej, podczas skleroterapii i w przypadku nawrotów choroby
- Rola aktywności fizycznej w prewencji niewydolności żylnej
- Metody leczenia przewlekłej niewydolności żylnej (postępowanie zachowawcze i zabiegowe)
Jedną z istotnych przyczyn zakrzepicy żył głębokich i powierzchownych – nawet jeśli nie bezpośrednią, to często wyjściową – stanowi przewlekła niewydolność żylna. Jest ona uznawana za poważny problem społeczny i medyczny. Bardzo wysoki odsetek osób dorosłych cierpi z powodu typowych dla niej objawów, tj.: uczucia ciężkości nóg, kurczy mięśni podudzi, obrzęków podudzi i teleangiektazji. Niewydolność żylna bardzo często pozostaje nierozpoznana, a w konsekwencji nieleczona. Zazwyczaj wynika to z bagatelizowania przez chorych objawów, chociaż choroba zwykle upośledza ich życie zarówno w wymiarze osobistym, jak i zawodowym.
Ze względu na swój charakter i częstość występowania przewlekłą niewydolność żylną uznaje się za chorobę społeczną. W ogólnopolskim, wieloośrodkowym badaniu prowadzonym pod kierownictwem Jawienia i Szymańskiego „Występowanie przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów zgłaszających się do lekarzy lecznictwa otwartego” objawy przewlekłej niewydolności żylnej stwierdzono u 47% kobiet i 37% mężczyzn. Poza wysoką częstością występowania udokumentowano znaczne zaawansowanie choroby. U 48% chorych na przewlekłą niewydolność żylną występują żylaki kończyn dolnych, zaś u ponad 24% obrzęki i zmiany troficzne. Owrzodzenia podudzi to najcięższa postać przewlekłej niewydolności żylnej. Biorąc pod uwagę częstość występowania przewlekłej niewydolności żylnej, należy się liczyć z wysokimi kosztami jej leczenia. Według szacunków jest to od 1,5% do 2% całego budżetu opieki zdrowotnej.
Przewlekła niewydolność żylna jest utrwalonym zaburzeniem odpływu krwi żyłami kończyn dolnych. Pojęcie to obejmuje zastój krwi zarówno w żyłach powierzchownych, jak i głębokich, który może być punktem wyjścia zakrzepicy żylnej.
Należy przypuszczać, że choroba żylna towarzyszy człowiekowi od chwili przyjęcia przez niego pionowej pozycji ciała. Najstarsze doniesienia o żylakach zawierają papirusy Ebersa (ok. 1550 r. p.n.e.). Hipokrates (460-377 r. p.n.e.) dostrzegł związek między pozycją stojącą i ciążą a obecnością żylaków i owrzodzeń kończyn dolnych. Jako pierwszy wprowadził metodę leczenia owrzodzeń i żylaków poprzez nakłuwanie i bandażowanie1.
