Kardiologia
EKG w POZ – kiedy warto konsultować z kardiologiem
prof. dr hab. n. med. Rafał Baranowski
- Wskazówki, jak przygotować elektrokardiogram do konsultacji ze specjalistą
- Przykłady zmian widocznych w EKG wymagających często konsultacji
- Sposób interpretacji i opisu zmian widocznych w EKG z uwzględnieniem wcześniejszych zapisów wykonanych u pacjenta
Elektrokardiografia (EKG) jest jednym z badań wykonywanych w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Ma status badania podstawowego, ale jednocześnie bardzo przydatnego w codziennej praktyce lekarza rodzinnego. Badanie jest tanie, nie wymaga skomplikowanej i drogiej aparatury ani dużych umiejętności, by poprawnie wykonać rejestrację. Jest przede wszystkim fotografią aktywności elektrycznej serca. Rozpoznania niezwiązane z „czynnością elektryczną serca”, np. ocena przerostów jam serca, mają obecnie mniejsze znaczenie kliniczne, ale ich śledzenie istotnie wpływa na końcowy opis zapisu.
Zanim zaczniemy rozważać, kiedy lekarz POZ powinien poprosić kardiologa o konsultację EKG, wykonajmy na początek kilka kroków wstecz.
Skoro wykonujemy EKG w przychodni, to znaczy, że dysponujemy odpowiednią aparaturą, mamy personel przeszkolony do wykonania rejestracji i, co najważniejsze, będziemy w stanie samodzielnie dokonać oceny zapisu. Nie jest najwyższą sztuką wiedzieć, kiedy wykonać EKG i jak je poprawnie zrobić, ale jak zinterpretować. Jeśli wykonujemy EKG, musimy się liczyć z tym, że w zapisie mogą się pojawić zmiany wymagające natychmiastowej pomocy lekarskiej oraz będzie potrzebna niezwłoczna interpretacja badania w związku z istotnymi objawami klinicznymi pacjenta. Nie będzie czasu na szukanie kardiologa, chyba że mamy w przychodni poradnię kardiologiczną i w każdym momencie możemy liczyć na pomoc.
Zdobywanie doświadczenia w wykonywaniu EKG
Jak nauczyć się EKG? Na pewno nie wyniesiemy tej umiejętności z naszych studiów. Kształcenie podyplomowe w ramach specjalizacji medycyny rodzinnej (ale również kardiologii) pozostawia wiele do życzenia. Należy założyć, że będziemy zdani na siebie, na podręczniki, szkolenia czy obecnie webinary. Jako osoba zajmująca się szkoleniem z EKG lekarzy, w tym lekarzy rodzinnych, muszę się podzielić kilkoma refleksjami.
Pierwsza: wiem, że ideałem byłoby, aby każdy lekarz POZ potrafił interpretować EKG. Niestety rzeczywistość jest inna – nie każdy, kto chce, nauczy się odczytywać zapis elektrokardiogramu. Większości wychodzi to dobrze, ale są też tacy, którzy po p...