Gastroenterologia

Diagnostyka zespołu jelita drażliwego

dr n. med. Karolina Radwan1,2

prof. dr hab. n. med. Piotr Radwan3

1Centrum Medyczne Medicover w Warszawie

2Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. E. Lipińskiego w Kielcach

3Klinika Gastroenterologii z Pracownią Endoskopii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Piotr Radwan

Katedra i Klinika Gastroenterologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin

  • Postępowanie diagnostyczne w zespole jelita drażliwego stanowi istotne wyzwanie kliniczne z uwagi na brak specyficznego testu lub biomarkera
  • Według najnowszych rekomendacji rozpoznanie powinno mieć charakter pozytywny (nie z wykluczenia) i należy je ustalić na podstawie kryteriów rzymskich IV oraz z zastosowaniem minimalnej liczby podstawowych badań diagnostycznych
  • Rozszerzenie diagnostyki o dodatkowe testy laboratoryjne i badania endoskopowe jest uzasadnione jedynie w wybranych sytuacjach klinicznych. Jest również niezbędne u chorych >50 r.ż., u których występują objawy alarmowe ze strony przewodu pokarmowego

Zespół jelita drażliwego (IBS – irritable bowel syndrome) stanowi jedną z najczęstszych patologii człowieka. Wskaźniki zachorowalności oscylują między 5% a 40% w zależności od regionu geograficznego i przyjętych kryteriów diagnostycznych1. Na świecie średnią częstość w populacji ogólnej szacuje się na mniej więcej 11%1,2. IBS, powodując upośledzenie czynności jelit, leży u podłoża uporczywych nawracających dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Nie wywołuje jednak ewidentnych uszkodzeń strukturalnych i anatomicznych ani odchyleń biochemicznych3. Zaburzenie istotnie obniża jakość życia chorych, zakłócając codzienną aktywność zarówno w wymiarze funkcjonowania w sferze prywatnej, jak i społecznej oraz zawodowej. W związku z tym, że w zdecydowanej większości dotyczy osób młodych w wieku produkcyjnym, rozpoznanie IBS wiąże się ściśle z częstszymi absencjami w pracy z powodu choroby, odbywaniem licznych konsultacji lekarskich oraz z dodatkowymi obciążeniami systemu opieki zdrowotnej. Bezpośrednie koszty związane z IBS w Stanach Zjednoczonych obliczono na ponad miliard dolarów rocznie3.

W świetle powyższych danych oraz biorąc pod uwagę założenia nowoczesnej medycyny, precyzyjne i trafne rozpoznanie, zredukowanie do minimum kosztownych inwazyjnych badań w procesie diagnostycznym oraz skuteczne leczenie mają podstawowe znaczenie w dążeniu do ograniczenia niekorzystnych skutków społecznych i ekonomicznych IBS, a przede wszystkim do poprawy jakości życia chorych.

Wyzwania w postępowaniu diagnostycznym u chorego na IBS

Pomimo dużej częstości występowania IBS, wieloletnich wysiłków lekarzy i badaczy, opracowywania przez ekspertów kolejnych zoptymalizowanych rekomendacji postępowanie z pacjentami cierpiącymi na tę dolegliwość nadal wiąże się z wieloma problemami d...

Znaczenie prawidłowej komunikacji z pacjentem w diagnostyce IBS

Jak wspomniano wyżej, mimo że kwestia ta wydaje się oczywista, bez pełnej akceptacji rozpoznania i zrozumienia istoty patogenezy oraz charakteru IBS przez pacjenta niemożliwy jest efektywny progres z etapu diagnostycznego na poziom skutecznego lec...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wyzwania w postępowaniu diagnostycznym u chorego na IBS

Pomimo dużej częstości występowania IBS, wieloletnich wysiłków lekarzy i badaczy, opracowywania przez ekspertów kolejnych zoptymalizowanych rekomendacji postępowanie z pacjentami cierpiącymi na tę dolegliwość [...]

Znaczenie prawidłowej komunikacji z pacjentem w diagnostyce IBS

Jak wspomniano wyżej, mimo że kwestia ta wydaje się oczywista, bez pełnej akceptacji rozpoznania i zrozumienia istoty patogenezy oraz charakteru IBS przez [...]

Główne zasady diagnostyki IBS

Złotym standardem diagnostycznym IBS, umożliwiającym ustalenie tzw. pozytywnego rozpoznania, są kryteria rzymskie IV oparte na zgłaszanych przez pacjenta objawach8. Stanowią one [...]

Czynniki i objawy zwiększające prawdopodobieństwo rozpoznania IBS

Jakie dodatkowe pytania należy zadać pacjentowi, by potwierdzić pozytywną diagnozę IBS? Istotne jest dokładne zdefiniowanie dyskomfortu i bólów brzucha w kontekście czasu ich [...]

Badania dodatkowe w diagnostyce IBS

Przeprowadzanie licznych testów diagnostycznych u osoby w wieku

Podsumowanie

Na podstawie dostępnych danych z literatury można z całą pewnością podkreślić, że pozytywna diagnoza kliniczna IBS ustalona zgodnie z omówionymi zasadami jest wiarygodna i długofalowo [...]

Do góry