Psychologia

Komunikacja lekarz–pacjent jako istotny element skutecznego leczenia

dr Bartosz M. Radtke

dr Urszula Sajewicz-Radtke

Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna „Tęcza” w Gdańsku
Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych w Gdańsku

Adres do korespondencji:

dr Bartosz M. Radtke

Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych

ul. Czarnieckiego 5A/1, 80-239 Gdańsk

e-mail: radtke@pracowniatestow.pl

  • Omówienie podstawowych zadań komunikacyjnych w relacji lekarz–pacjent
  • Czynniki motywujące pacjenta do przestrzegania zaleceń lekarskich
  • W jaki sposób efektywnie przekazywać pacjentowi informacje dotyczące przebiegu terapii

U schyłku XX w., w maju 1999 r. przedstawiciele głównych medycznych organizacji zawodowych oraz podmiotów zajmujących się w Stanach Zjednoczonych edukacją medyczną wzięli udział w konferencji sponsorowanej wspólnie przez Bayer Institute for Health Care Communication i Fetzer Institute. Jej uczestnicy skupili się na wyznaczeniu spójnego zbioru istotnych elementów komunikacji lekarz–pacjent. Głównym założeniem było opracowanie możliwie krótkiej listy wytycznych, które charakteryzowałyby skuteczną komunikację między lekarzem a pacjentem w różnych kontekstach klinicznych.

Grupa zidentyfikowała siedem podstawowych zadań komunikacyjnych: zbudowanie relacji lekarz–pacjent; otwarcie dyskusji; zebranie informacji; zrozumienie perspektywy pacjenta; przekazanie informacji; osiąganie porozumienia w sprawie problemów i planów; zamknięcie rozmowy1.

Wypracowane wówczas kroki mogą stanowić przydatne odniesienie do rozważania czynników psychologicznych kluczowych dla zapewnienia zarówno efektywnego przebiegu samego procesu komunikacji lekarza z pacjentem, jak i ich facylitującego wpływu na skuteczność leczenia.

Zbuduj relację i zrozum perspektywę pacjenta

Prawidłowa komunikacja, niezbędna do tego, by poznać objawy choroby pacjenta, ustalić prawidłowe rozpoznanie czy wreszcie wydać odpowiednie zalecenia, jest też kluczowym elementem budowania relacji pomiędzy lekarzem a jego pacjentem2. Relacja lekarz–pacjent to wielowymiarowy konstrukt, którego budowanie zaczyna się od konsultacji pacjenta z lekarzem, zaś jej jakość wiedzie do przestrzegania bądź ignorowania zaleceń lekarskich3.

Budowanie relacji w ramach konsultacji lekarskiej trwającej nierzadko niewiele dłużej niż 20 minut jest bardzo trudne i wymaga zastosowania pewnych celowych działań prowadzących do uzyskania w krótkim czasie efektów, które zwykle dużo łatwiej osią...

Otwórz dyskusję

Podstawowy paradygmat klasycznej teorii komunikacji Watzlawicka7 głosi, że człowiek nie może się nie komunikować. Każde nasze zachowanie, gest, spojrzenie lub jego brak służą przekazywaniu naszych emocji, postawy wobec innych czy oczekiwań. Zatem ...

Zbierz informacje

Zadając pacjentowi pytania, pamiętaj o technikach wzmacniających komunikację, takich jak werbalne i niewerbalne podkreślanie tego, że słuchasz, oraz parafrazowanie i klaryfikowanie wypowiedzi pacjenta. Zbierając informacje, staraj się poszerzać ko...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przekaż informacje

W przypadku niektórych pacjentów najtrudniejszym etapem komunikacji będzie ta część spotkania, podczas której zadaniem specjalisty jest przekazanie mu informacji o proponowanym leczeniu oraz [...]

Osiąganie porozumienia w sprawie problemów i planów

Aby proponowany plan leczenia został wdrożony, pacjent musi być przekonany co do jego sensowności, czemu sprzyja jego zaangażowanie w proces współdecydowania o terapii. [...]

Zamknięcie rozmowy

Praktycznie wszyscy pacjenci zgłaszają się do swojego lekarza z jednym z kilku oczekiwań. Liczą na ustalenie rozpoznania, oszacowanie czasu utrzymywania się objawu, otrzymanie [...]

Do góry