Już w XIX w. uświadamiano sobie kluczową rolę witaminy D dla zdrowia. W 1822 r. Jędrzej Śniadecki zaobserwował, że u dzieci zamieszkujących centrum Warszawy krzywica występowała znacznie częściej niż u dzieci urodzonych na obszarach wiejskich, gdzie ekspozycja na promienie słoneczne była większa. W związku z tym zalecał dzieciom kąpiele słoneczne jako profilaktykę i leczenie krzywicy¹.

Witamina D należy do grupy hormonów steroidowych. Nie tylko odpowiada za zachowanie odpowiedniej homeostazy wapniowo-fosforanowej (działanie klasyczne), lecz także wykazuje szeroki zakres działania na organizmy żywe, kontroluje bowiem ekspresję po...

Niedobór witaminy D – kryteria i czynniki ryzyka

W naszej szerokości geograficznej od września do kwietnia nasłonecznienie jest niewystarczające do wytworzenia odpowiednich ilości witaminy D, ponieważ promieniowanie UVB, pod wpływem którego zachodzi synteza tej witaminy w skórze, do nas nie dociera. Aby uzyskać właściwe stężenie witaminy D, w okresie od maja do sierpnia należałoby codziennie przez 15 minut eksponować około 18% naszego ciała na słońce w czasie największego nasłonecznienia (w godzinach 10-15). W związku z tym, że większość osób tak nie robi (przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach, stosowanie kremów z filtrem), niedobory witaminy D w populacji polskiej są powszechne, a suplementację zaleca się przez cały rok³. W badaniu Płudowskiego i wsp. aż u 89,9% osób odnotowano nieoptymalne stężenie witaminy D (<30 ng/ml)⁷.

Niższe wartości stężenia witaminy D stwierdzono u mężczyzn oraz pacjentów z nadwagą i otyłością. Do czynników ograniczających dostępność promieniowania UVB i syntezę skórną witaminy D należą ponadto: brak ekspozycji na słońce i/lub stosowanie filt...