Wytyczne w praktyce

Opieka nad dorosłymi z wrodzonymi wadami serca – wytyczne ESC 2020

prof. dr hab. n. med. Beata Średniawa

dr n. med. Katarzyna Mitręga

Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Oddział Kliniczny Kardiologii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Katarzyna Mitręga

Śląskie Centrum Chorób Serca

ul. Skłodowskiej-Curie 9, 41-800 Zabrze

e-mail: kas-k2@o2.pl

tel. +48 32 37 33 682

  • Badania diagnostyczne niezbędne do przeprowadzenia w opiece nad chorymi z wadami serca
  • Najczęściej występujące problemy u osób dorosłych z wrodzonymi wadami serca oraz sposoby terapii
  • Wrodzone wady serca rozpoznawane u osób dorosłych – metody ich diagnostyki oraz możliwości leczenia

Wrodzone wady serca (CHD – congenital heart defects) występują u noworodków z częstością 9/1000, a dzięki postępowi medycyny ponad 90% z nich dożywa wieku dorosłego. Stąd też obecnie liczba dorosłych z CHD przewyższa liczbę dzieci, a temat opieki nad dorosłymi pacjentami z CHD jest niezmiernie aktualny w codziennej praktyce. Zasadniczo wrodzone wady serca można podzielić na łagodne, umiarkowane i ciężkie.

Do łagodnych wrodzonych wad serca zalicza się: dwupłatkową zastawkę aortalną, izolowaną wrodzoną wadę zastawki aortalnej, izolowaną wrodzoną wadę zastawki mitralnej (z wykluczeniem rozszczepu płatka, zastawki spadochronowej), izolowany mały ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD – atrial septal defect), międzykomorowej (VSD – ventricular septal defect) lub przetrwały przewód tętniczy (PDA – patent ductus arteriosus), łagodną izolowaną stenozę zastawki płucnej oraz stan po korekcji ASD typu otwór wtórny, ubytku typu zatoka żylna, VSD lub PDA bez pozostałości lub następstw, takich jak powiększenie jam serca, dysfunkcja komory lub zwiększone ciśnienie w tętnicy płucnej (PAP – pulmonary artery pressure). Z kolei ciężkie wady serca obejmują: wszystkie postacie atrezji zastawki tętnicy płucnej, dwuujściową komorę, jakąkolwiek CHD (skorygowaną lub nie) związaną z płucną chorobą naczyniową (w tym zespół Eisenmengera), jakąkolwiek siniczą CHD (nieoperowaną lub po leczeniu paliatywnym), krążenie Fontana, przełożenie wielkich pni tętniczych (z wyjątkiem chorych po korekcji anatomicznej), przerwany łuk aorty, serce jednokomorowe (w tym dwunapływowa lewa/prawa komora, atrezja trójdzielna/mitralna, zespół niedorozwoju lewego serca, wszelkie inne nieprawidłowości anatomiczne z funkcjonalną pojedynczą komorą), wspólny pień tętniczy oraz inne złożone nieprawidłowości połączenia przedsionkowo-komorowego, a także komorowo-tętniczego (np. crisscross heart [wada, w której napływy z dwóch komór krzyżują się na skutek skręcenia serca wokół jego osi długiej – przyp. red.], zespoły heterotaksji, inwersja komór). Wśród umiarkowanych wad wrodzonych serca znajdują się wszystkie pozostałe, niezakwalifikowane do łagodnych oraz ciężkich.

Niniejsze opracowanie przygotowane na podstawie wytycznych European Society of Cardiology (ESC) dotyczących leczenia dorosłych z wrodzonymi wadami serca1,2 ma na celu przybliżenie tego zagadnienia z uwzględnieniem najczęstszych problemów w tej gru...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka dorosłych chorych z wrodzoną wadą serca

W opiece nad chorym z CHD najważniejsze jest, poza oceną kliniczną, zebranie wywiadu na temat dotychczasowego sposobu leczenia (zabieg paliatywny, naprawczy, interwencje przezskórne). [...]

Niewydolność serca

Szacuje się, że nawet połowa pacjentów z CHD choruje na niewydolność serca (HF – heart failure), która stanowi główną przyczynę ich śmiertelności. [...]

Arytmie

Zaburzenia rytmu serca u chorych z CHD są powszechne i albo wynikają z wrodzonych nieprawidłowości anatomicznych, albo są związane z przeprowadzonymi operacjami lub zabiegami naprawczymi. Najczęściej [...]

Zaburzenia przewodnictwa

Pacjenci z CHD, u których po leczeniu operacyjnym wystąpił blok przedsionkowo-komorowy, są bardziej narażeni na wystąpienie SCD, stąd wskazania do implantacji kardiostymulatora w tej [...]

Nagły zgon sercowy

Ryzyko wystąpienia nagłego zgonu sercowego w grupie chorych z CHD jest stosunkowo niskie i wynosi 0,1%. Duże ryzyko SCD występuje przede wszystkim u chorych po [...]

Nadciśnienie płucne

Aktualnie nadciśnienie płucne (PH – pulmonary hypertension) jest definiowane jako średnie ciśnienie w tętnicy płucnej (mPAP – medium pulmonary artery pressure) w pomiarach [...]

Infekcyjne zapalenie wsierdzia

Niezmiernie ważny w aspekcie opieki nad chorym z wrodzoną wadą serca jest również problem rozwoju infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW), którego ryzyko wystąpienia u chorych [...]

Sinicza wada serca

Sinica u pacjentów z CHD jest spowodowana przeciekiem prawo-lewym wynikającym z komunikacji krążenia systemowego z płucnym na poziomie albo przedsionkowym, albo komorowym, albo naczyń tętniczych. [...]

Najczęstsze wady u dorosłych

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej to jedna z najczęściej rozpoznawanych u dorosłych wad wrodzonych. Zasadniczo wyróżnia się kilka typów ASD, z których ASD typu wtórnego (zlokalizowany [...]

Podsumowanie

Wrodzone wady serca u osób dorosłych to niezmiernie trudny i bardzo aktualny problem w codziennej praktyce klinicznej, wymagający szerokiej diagnostyki, niestandardowego postępowania oraz zaangażowania [...]

Do góry