Hematologia

Niedobór witaminy B12 z punktu widzenia hematologa

dr hab. n. med. Andrzej Mital

Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Andrzej Mital

Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii,

Gdański Uniwersytet Medyczny

ul. M. Smoluchowskiego 17, 80-214 Gdańsk

  • Niedobór witaminy B12 doprowadza do zaburzeń hematologicznych, neurologicznych i dotyczących przewodu pokarmowego. Jego głównymi przyczynami są: zaburzenia wchłaniania, wzrost zapotrzebowania, niedobór w diecie, stosowanie niektórych leków i biologiczne współzawodnictwo o zawartą w pokarmach witaminę B12
  • Badania laboratoryjne poza obniżeniem stężenia witaminy B12 wskazują na: niedokrwistość makrocytarną, wzrost stężenia homocysteiny, kwasu metylomalonowego, bilirubiny pośredniej i wzrost aktywności LDH
  • Leczenie niedoboru witaminy B12 polega na jej uzupełnieniu drogą parenteralną lub doustną. Terapia doustnymi preparatami w dużych dawkach (1000 µg) jest możliwa dzięki absorpcji biernej niezależnej od czynnika wewnętrznego

W praktyce hematologicznej niedobór witaminy B12 najczęściej jest związany z niedokrwistością makrocytarną. Aby zaplanować prawidłowe leczenie, najpierw należy ustalić przyczynę niedoboru witaminy B12. Poza objawami związanymi z niedokrwistością występują głównie objawy neurologiczne, z przewodu pokarmowego, ale możliwe są również inne, takie jak psychiatryczne, impotencja, zakrzepica i nietrzymanie moczu. W leczeniu stosujemy substytucję witaminy B12 drogą parenteralną lub doustną. W niektórych przypadkach leczenie należy kontynuować do końca życia. Przykładem może być choroba Addisona-Biermera.

Witamina B12 jest konieczna do syntezy kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA). W przypadku jej niedoboru dochodzi do upośledzonej produkcji DNA, co powoduje zaburzone dojrzewanie komórek układu krwiotwórczego. W szpiku powstają duże/olbrzymie komórki dotyczące wszystkich linii prekursorów hematopoezy, czego konsekwencją jest pojawienie się we krwi obwodowej makrocytozy (średnia objętość erytrocytu [MCV – mean corpuscular volume] >100 fl) z towarzyszącymi zmianami w innych liniach komórkowych. Niedobór witaminy B12 powoduje również zaburzenia w procesach komórkowych zachodzących w przewodzie pokarmowym i układzie nerwowym1.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przyczyny i objawy niedoboru witaminy B12

Do głównych nabytych przyczyn niedoboru witaminy B12 należą: zaburzenia wchłaniania, wzrost zapotrzebowania, niedobór w diecie, stosowanie niektórych leków oraz biologiczne współzawodnictwo o zawartą [...]

Diagnostyka

Na niedobór witaminy B12 wskazują wyniki badań laboratoryjnych zleconych w procesie diagnostycznym:

Leczenie

O ile to możliwe, należy usunąć przyczyny niedoboru witaminy B12 – dokonać eradykacji Helicobacter pylori, zmienić dietę, zrezygnować ze stosowania leków zaburzających [...]
Do góry