Zgaga, czyli uczucie palenia, pieczenia w przełyku, jest jednym z typowych objawów choroby refluksowej przełyku (GERD – gastroesophageal reflux disease). Pomimo dostępności coraz doskonalszych metod diagnostycznych oraz różnych schematów leczenia nadal część chorych nie jest w pełni usatysfakcjonowana z terapii.

Dane z literatury wyraźnie wskazują na negatywny wpływ zgagi i GERD na wiele aspektów życia, zarówno w zakresie samopoczucia fizycznego, jak i psychicznego, równowagi emocjonalnej, witalności, funkcji społecznych i ogólnego samopoczucia, co przekłada się na absencję w pracy i generuje koszty społeczne¹. Pojawiają się więc pytania: Czy możemy poprawić jakość życia pacjenta ze zgagą? Czy każda zgaga to refluks?

Miejsce zgagi w klasyfikacji zaburzeń czynnościowych przełyku

Kryteria rzymskie IV z 2016 r. w klasyfikacji zaburzeń czynnościowych przełyku w kategorii A wyróżniają między innymi czynnościowy ból w klatce piersiowej, zgagę czynnościową i nadwrażliwość na refluks. We wszystkich tych schorzeniach objawami dominującymi są właśnie zgaga i ból zamostkowy, a kryteriami rozpoznania: prawidłowy wynik badania endoskopowego, wykluczenie eozynofilowego zapalenia przełyku, brak istotnych specyficznych zaburzeń motoryki przełyku (takich jak achalazja, kurcz przełyku, trzon aperystaltyczny) i potwierdzenie wywoływania objawów przez refluks pomimo prawidłowego wyniku badania impedancji pH (choć odpowiedź na leczenie antysekrecyjne nie wyklucza rozpoznania)².

W ostatnich latach obserwujemy znaczny wzrost liczby pacjentów ze zgagą traktowaną jako choroba refluksowa przełyku oporna na leczenie, co przekłada się na intensyfikację i przedłużanie stosowania inhibitorów pompy protonowej (PPI – proton pump inhibitors), a w konsekwencji generuje ich działania niepożądane i nie przynosi spodziewanego efektu terapeutycznego³.

Jeżeli spojrzymy na etiologię choroby refluksowej, ale także zaburzeń czynnościowych przełyku, przyczyny predysponujące do wymienionych zaburzeń możemy podzielić na trzy główne kategorie:

• nadprodukcja soku żołądkowego
• zaburzenia motoryki górnego odcinka przewodu pokarmowego (coraz częściej podkreślane w ostatnim czasie)
• stan i funkcjonalność bariery nabłonkowej oraz oporności przełykowej.

Jeśli chodzi o działanie przyczynowe, szeroko stosowane i będące złotym standardem leczenia PPI zmniejszają ilość soku żołądkowego, redukując objawy związane ze zgagą. Poprawa właściwości motorycznych przełyku, żołądka i dwunastnicy jest możliwa p...