Radiologia

Nieinwazyjna ocena czynnościowa istotności zwężeń w tętnicach wieńcowych

dr n. med. Anna Oleksiak

Oddział Intensywnej Terapii Kardiologicznej, Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Anna Oleksiak

Oddział Intensywnej Terapii Kardiologicznej,

Narodowy Instytut Kardiologii – Państwowy Instytut Badawczy,

ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa

e-mail: aoleksiak@ikard.pl

  • Jeżeli zwężenia tętnicy wieńcowej mieszczą się w zakresie od >50% do ≤90%, przed kwalifikacją pacjenta do rewaskularyzacji konieczne jest udokumentowanie obecności niedokrwienia mięśnia sercowego za pomocą badań czynnościowych  
  • Dostępnych jest wiele nieinwazyjnych badań czynnościowych; należą do nich: echokardiografia obciążeniowa, obciążeniowy rezonans magnetyczny (CMR), scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego (SPECT) i pozytonowa tomografia emisyjna (PET), a także nowoczesne aplikacje tomografii komputerowej (CT-FFR i CTP)
  • Znajomość patofizjologii krążenia wieńcowego oraz podstaw wazodylatacji farmakologicznej stosowanej podczas badań czynnościowych ułatwia zrozumienie i interpretację wyników badania

Według aktualnych zaleceń European Society of Cardio­logy (ESC) występowanie zwężenia tętnicy wieńcowej w zakresie od >50% do ≤90% zobowiązuje do udokumentowania obecności niedokrwienia mięśnia sercowego za pomocą badań czynnościowych przed kwalifikacją do rewaskularyzacji1. U pacjenta konieczne jest wówczas wykonanie badania czynnościowego, takiego jak: echokardiografia obciążeniowa, obciążeniowy rezonans magnetyczny (CMR – cardiac magnetic resonance), scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego (SPECT – single-photon emission computed tomography, tomografia emisyjna pojedynczych fotonów) czy też pozytonowa tomografia emisyjna (PET – positron emission tomography) (ryc. 1). Poniższy artykuł ma za zadanie przybliżyć aktualne zalecenia dotyczące nieinwazyjnej diagnostyki czynnościowej istotności granicznych zwężeń w tętnicach wieńcowych oraz pomóc w ocenie, jakie badanie jest najwłaściwsze dla naszego pacjenta w codziennej praktyce klinicznej.

Zarys patofizjologii krążenia wieńcowego

W krążeniu wieńcowym w warunkach spoczynkowych ekstrakcja tlenu z krwi jest prawie maksymalna. Kiedy wzrasta zapotrzebowanie komórek mięśnia sercowego na tlen, jedynym fizjologicznym sposobem zapewnienia jego odpowiedniej podaży jest zwiększenie przepływu wieńcowego. Krążenie wieńcowe tworzą 4 typy naczyń:

  • tętnice nasierdziowe
  • tętnice przeszywające
  • naczynia mikrokrążenia (o średnicy <200 µm)
  • żyły.

W krążeniu wieńcowym około 80% oporu naczyniowego zależy od naczyń mikrokrążenia (co jest spowodowane wysokim napięciem mięśniówki gładkiej tych naczyń), a jedynie 20% od naczyń tętniczych o większej średnicy. Przyjmuje się, że w krążeniu wieńcowym, w którym długość naczyń, lepkość krwi i ciśnienie perfuzyjne są względnie stałe, głównym determinantem przepływu wieńcowego jest promień naczynia w czwartej potędze3. Wobec tego nawet niewielkie zmiany promienia tętnic nasierdziowych spowodowane obecnością miażdżycy skutkują dużymi zmianami oporu anatomicznego i przepływu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podstawy wazodylatacji farmakologicznej

Celem podania leków rozszerzających naczynia krwionośne jest wywołanie maksymalnego rozkurczu naczyń mikrokrążenia jak podczas wysiłku fizycznego, by wykryć różnice w perfuzji mięśnia [...]

Metody nieinwazyjnej oceny czynnościowej istotności zwężeń w tętnicach wieńcowych

Echokardiografia obciążeniowa jest stosowana do wykrywania zaburzeń kurczliwości mięśnia lewej komory jako markera niedokrwienia miokardium. Obciążenie wysiłkiem fizycznym, farmakologiczne (dobutamina, rzadko [...]

Podsumowanie

Obecność zwężenia tętnicy wieńcowej w zakresie od >50% do ≤90% zobowiązuje do udokumentowania obecności niedokrwienia mięśnia sercowego za pomocą badań czynnościowych przed [...]

Do góry