Wytyczne w praktyce

Ocena i diagnostyka bólu w klatce piersiowej – omówienie wytycznych

lek. Anna Kawińska1

prof. dr hab. n. med. Jerzy K. Wranicz2

1Klinika Elektrokardiologii, Centralny Szpital Kliniczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2Klinika Elektrokardiologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

lek. Anna Kawińska

Klinika Elektrokardiologii, Centralny Szpital Kliniczny

ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź

  • Zmiany w nomenklaturze odnoszące się do dolegliwości występujących w klatce piersiowej
  • Określenie algorytmów postępowania z pacjentami z bólem w klatce piersiowej
  • Badania wykorzystywane w diagnostyce i przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych


W artykule zostaną omówione najnowsze, pochodzące z 2021 r., wytyczne American Heart Association (AHA), American College of Cardiology (ACC), American Society of Echocardiography (ASE), American College of Chest Physicians (CHEST), Society for Academic Emergency Medicine (SAEM), Society of Cardiovascular Computed Tomography (SCCT) oraz Society for Cardiovascular Magnetic Resonance (SCMR) dotyczące oceny i diagnostyki bólu w klatce piersiowej1.

Dotychczas ukazało się kilkanaście dokumentów z wytycznymi zarówno europejskimi, jak i amerykańskimi (które po części także były związane z problematyką bólów w klatce piersiowej) odnoszących się m.in. do przewlekłych zespołów wieńcowych, ostrych zespołów wieńcowych (OZW) bez uniesienia odcinka ST (NSTE-ACS – non-ST-segment elevation acute coronary syndrome), zawału serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI – ST-segment elevation myocardial infarction), chorób aorty i zatorowości płucnej (PE – pulmonary embolism). Ponadto opublikowano kilka konsensusów/rekomendacji dotyczących bólu w klatce piersiowej jako tematu głównego, m.in. Appropriate Utilization of Cardiovascular Imaging in Emergency Department Patients With Chest Pain (2015)2, Task force on the management of chest pain (2002)3 oraz National Institute for Health and Care Excellence (NICE) clinical guideline: chest pain of recent onset (2010)4.

Jak podają autorzy omawianych wytycznych, zadaniem komisji redakcyjnej było opracowanie zaleceń dotyczących oceny ostrego i przewlekłego bólu w klatce piersiowej lub innych odpowiedników dławicy w różnych sytuacjach klinicznych, z naciskiem na diagnostykę przyczyn niedokrwiennych1. To ważny artykuł, zwłaszcza z uwagi na znaczne rozpowszechnienie takich dolegliwości i konieczność częstej, a nierzadko szybkiej/natychmiastowej diagnostyki. W Stanach Zjednoczonych po urazach ból w klatce piersiowej jest drugą najczęstszą przyczyną (4,7%) zgłaszania się dorosłych na oddział ratunkowy1. Omawiane wytyczne opisują jedynie proces diagnostyczny, podczas gdy np. europejskie wytyczne z 2002 r. i NICE z 2010 r. odnosiły się także do aspektów terapeutycznych3,4.

Dokument podzielono na takie części, jak: ocena początkowa, ogólne uwagi dotyczące badania serca, ścieżka diagnostyczna ostrego bólu w klatce piersiowej z użyciem algorytmów (w 3 kategoriach: podejrzenie OZW, ból nie-niedokrwienny, ból niesercowy)...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ocena początkowa

Ocena początkowa jest złożona z wywiadu, badania przedmiotowego i badań dodatkowych (EKG, RTG klatki piersiowej, biomarkerów). Dokładny wywiad lekarski powinien uwzględniać charakterystykę i czas [...]

Badanie serca – uwagi ogólne

Autorzy wprowadzili zmiany w klasyfikacji/nomenklaturze choroby wieńcowej (CAD – coronary artery disease). Wcześniej terminem „CAD” określano istotne zwężenie tętnic wieńcowych (≥50%). W tych [...]

Ostry ból w klatce piersiowej – wybór właściwej ścieżki diagnostycznej z użyciem algorytmów (ryc. 5)

Wstępna ocena pacjentów z ostrym bólem w klatce piersiowej skupia się na szybkiej identyfikacji pacjentów ze stanami bezpośrednio zagrażającymi życiu (OZW, ostry zespół [...]

Ocena pacjentów z przewlekłym bólem w klatce piersiowej

Przewlekły ból w klatce piersiowej jest objawem niedokrwienia miokardium charakteryzującym się bólem wywołanym wysiłkiem/stresem (fizycznym/emocjonalnym)1. Ocena ryzyka w podejrzeniu stabilnej choroby niedokrwiennej serca [...]

Do zapamiętania

1. „Ból w klatce piersiowej” (chest pain) oznacza więcej niż „ból lokalizujący się w klatce piersiowej” (pain in the chest).

Do góry