Ginekologia
Rak trzonu macicy – co każdy internista wiedzieć powinien
dr hab. n. med. Grzegorz Szewczyk
- Rak trzonu macicy jest najczęstszym nowotworem ginekologicznym, o dość dobrym rokowaniu. Jego występowanie wiąże się głównie z modyfikowalnymi czynnikami ryzyka, co stanowi wyzwanie dla lekarzy rodzinnych i specjalistów zdrowia publicznego
- W artykule przedstawiono patogenezę rozwoju raka trzonu macicy, objawy kliniczne, zasady diagnostyki i leczenia z uwzględnieniem najnowszych zmian w klasyfikacji wynikających z rozwoju badań molekularnych
- Omówienie najczęstszych powikłań związanych z leczeniem może być istotne dla sprawowania całościowej opieki przez lekarzy rodzinnych
Epidemiologia i etiopatogeneza
Rak trzonu macicy, zwany też rakiem endometrium, rozwija się z błony śluzowej jamy macicy. Jest najczęstszym nowotworem wśród wszystkich nowotworów złośliwych narządu rodnego u kobiet. W 2018 r. w Polsce zarejestrowano 6059 zachorowań (współczynnik standaryzowany 21,89). Zauważa się stale rosnący trend w zachorowalności na ten nowotwór. Jednocześnie jest to nowotwór o dość dobrym rokowaniu, w 2018 r. odnotowano 1781 zgonów (współczynnik standaryzowany 3,24)1. Wartości 5-letniego przeżycia różnią się od stopnia zaawansowania, dla stopnia I według International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO) (tab. 1) wynoszą 75-89%. Tak dobre wyniki leczenia są związane z faktem, że choroba jest rozpoznawana w 3/4 przypadków w I stadium zaawansowania z uwagi na wczesne wystąpienie objawów. Średni wiek zachorowania na raka trzonu macicy to 63 lata, jednak około 10% zachorowań występuje przed 50 r.ż.
Czynniki ryzyka
Rak trzonu macicy jest nowotworem obserwowanym głównie w krajach rozwiniętych ekonomicznie. Najczęściej u osób, u których dochodzi do rozwoju raka trzonu macicy, obserwuje się również: otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę i siedzący tryb życia.
Hiperestrogenizm
W patogenezie raka trzonu macicy największą rolę odgrywa hiperestrogenizm. Stymulacja receptora estrogenowego (ER – estrogen receptor) znajdującego się w śluzówce macicy prowadzi do nasilenia podziałów komórkowych i wzrostu błony śluzowej. Fizjolo...
Czynniki genetyczne
Osobnym zagadnieniem związanym ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka trzonu macicy są predyspozycje genetyczne. U 3,2% pacjentek z endometrioidnym rakiem błony śluzowej macicy rozpoznaje się zespół Lyncha związany z mutacją w jednym z genów...
Ograniczone dane sugerują, że typ surowiczy gruczolakoraka błony śluzowej macicy może być związany z obecnością mutacji w genie BRCA1/2. W niektórych ośrodkach europejskich obecność patologicznej mutacji genu BRCA1 stanowi podstawę do kwalifikacji...
