Pulmonologia
Najczęstsze błędy popełniane przez chorych w technice inhalacji leków wziewnych
lek. Izabela Domagała
lek. Marta Miszczuk-Cieśla
dr hab. n. med. Marta Dąbrowska
- Typy inhalatorów oraz ich zalety i wady
- Czynniki istotne przy wyborze inhalatora dla konkretnego pacjenta
- Rola szkolenia pacjenta z zakresu korzystania z danego typu inhalatora i regularnego monitorowania techniki korzystania z urządzenia
Choć początki terapii inhalacyjnej sięgają 3500 lat wstecz, to jej burzliwy rozwój rozpoczął się niespełna 70 lat temu, kiedy w 1956 r. wprowadzano do sprzedaży pierwszy inhalator ciśnieniowy będący pierwowzorem urządzeń stosowanych obecnie1. Stanowiło to przełom w leczeniu astmy – skuteczny lek zawarty w przenośnym i łatwym do użycia urządzeniu, powszechnie dostępny, o lepszym niż leki doustne profilu bezpieczeństwa szybko zyskał akceptację pacjentów. Doprowadziło to do poprawy jakości życia milionów pacjentów na całym świecie oraz zapobiegło wielu zgonom w przebiegu astmy. Od tamtej pory obserwuje się szybki rozwój coraz nowszych i lepszych rodzajów inhalatorów stosowanych nie tylko w astmie, lecz także w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) oraz w innych chorobach obturacyjnych (m.in. w mukowiscydozie, rozstrzeni oskrzeli). Opracowano nowe cząsteczki leków stosowanych wziewnie, nowe typy inhalatorów oraz wprowadzono wiele innowacji w zakresie ich budowy. W latach 70. XX wieku pojawiły się inhalatory proszkowe, a od początku XXI wieku najnowsze typy inhalatorów – inhalatory miękkiej mgły. W ciągu lat stosowane urządzenia ewoluowały, co doprowadziło do powstania inhalatorów, które znamy obecnie. Sukcesywnie wzrasta liczba pacjentów, którzy codziennie z nich korzystają.
Zarówno w stabilnym okresie choroby, jak i w zaostrzeniach leki stosowane wziewnie stanowią podstawę leczenia farmakologicznego astmy i POChP2,3. Obie te jednostki są częstymi przewlekłymi chorobami układu oddechowego. Dane dotyczące częstości występowania POChP różnią się w zależności od kraju, jednak od kilkudziesięciu lat stale obserwuje się wzrost zapadalności, a także umieralności z jej powodu. W Polsce częstość występowania POChP wynosi 10,9% w populacji >40. r.ż., co odpowiada ponad 2 mln osób4. Warto pamiętać, że podstawę leczenia POChP stanowi zaprzestanie palenia tytoniu, a farmakoterapia łagodzi jedynie objawy choroby.
Astma jest chorobą, która występuje u osób w każdym wieku: często wśród dzieci, młodzieży i młodych dorosłych, ale też wśród starszych pacjentów. Częstość jej występowania szacuje się na 1-18% populacji w zależności od kraju. W Polsce dotyczy 5-10% osób dorosłych. Według prognoz World Health Organization (WHO) w 2025 r. liczba chorych na astmę na świecie wzrośnie do 400 mln5.