W artykule „Leki antykoncepcyjne dwuskładnikowe” („Medycyna po Dyplomie” 10/2022) przedstawiono preparaty oparte w składzie na pochodnych estrogenu i progestagenu, wskazania, przeciwwskazania oraz możliwe działania niepożądane związane z ich stosowaniem. Jak już poprzednio zostało wspomniane, wybierając metodę antykoncepcyjną, z jednej strony trzeba wziąć pod uwagę działania niepożądane, uzasadnione obawy i ryzyko u danej kobiety, a z drugiej – ryzyko związane z wystąpieniem ciąży. Taka decyzja jest szczególnie ważna w przypadku kobiety przewlekle chorej, dla której nieplanowana ciąża może się wiązać z zagrożeniem zdrowia i życia nie tylko jej samej, lecz także płodu.

Po ustaleniu wskazań do stosowania antykoncepcji w wyborze metody istotne jest występowanie schorzeń czy stanów, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo u danej pacjentki (np. palenie, nadciśnienie tętnicze lub zakrzepica żylna w wywiadzie, migreny z aurą), co wiąże się z przeprowadzeniem dokładnego badania podmiotowego, z uwzględnieniem wywiadu rodzinnego¹. Jak podkreślono w poprzednim artykule, od lat na aktualności nie straciły dostępne dla wszystkich przejrzyste i łatwe do zastosowania kryteria wdrożenia antykoncepcji World Health Organization (WHO; Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use)^2,3. Poza badaniem podmiotowym należy dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego; badanie ginekologiczne nie jest natomiast konieczne⁴. Mimo że stanowisko ekspertów Centers for Disease Control and Prevention (CDC), WHO oraz Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) podkreśla wagę takich procedur, jak badanie piersi, badanie przesiewowe w kierunku stanów przedrakowych i raka szyjki macicy, a także chorób przenoszonych drogą płciową, to zostało w nim zaznaczone, że nie są one niezbędne do wdrożenia antykoncepcji hormonalnej⁵.

Leki antykoncepcyjne jednoskładnikowe (oparte na progestagenach) to tabletki progestagenne (mini-pill), iniekcje, implanty i wkładki domaciczne (IUD – intrauterine device) z lewonorgestrelem (LNG).

Leki antykoncepcyjne zawierające jedynie progestagen stanowią opcję dla kobiet, które nie chcą stosować estrogenów lub mają przeciwwskazania do ich przyjmowania (tab. 1). Oprócz tabletek doustnych (mini-pill, POP – progestin-only pill) inne dostęp...