Nie tylko arytmie

Dysponujemy także pewnymi nowszymi parametrami, które można ocenić dzięki długoczasowemu monitorowaniu EKG. Jednym z nich jest turbulencja rytmu serca, która opisuje zachowanie się rytmu zatokowego po pobudzeniu dodatkowym. Istnieją minimalne (wyrażane w milisekundach) różnice między kolejnymi odstępami RR po dodatkowym pobudzeniu komorowym i właśnie parametr wyliczony z tempa zmiany tych różnic pozwala ocenić sprawność układu autonomicznego.

Kolejny ciekawy parametr, który dotyczy nocnego zapisu EKG, jest przeznaczony do oceny prawdopodobieństwa występowania obturacyjnego bezdechu sennego. Oczywiście jest to ocena pośrednia, dlatego mówi się o prawdopodobieństwie, a nie o rozpoznaniu obturacyjnego bezdechu sennego. Opracowano pewne algorytmy wykorzystujące zmienności pola pod krzywą zespołu QRS, a także gwałtowne zmiany częstości rytmu z bradykardii na tachykardię na granicy bezdechu i wybudzenia jako podstawę do obliczenia liczby prawdopodobnych bezdechów w godzinowych przedziałach snu⁴.

Badanie holterowskie jest również wymieniane jako jedno z narzędzi w diagnostyce niedokrwienia mięśnia sercowego w sytuacji, gdy nie można przeprowadzić próby wysiłkowej (np. przed kwalifikacją do zabiegu chirurgicznego). Należy jednak pamiętać, że jak wykazał Liu i wsp., czułość tej metody jest relatywnie niska – 32,2%, a swoistość osiąga 55,6%, gdy wynik jest zweryfikowany za pomocą koronarografii⁵.

Nowe pomysły na monitorowanie czynności serca

Ostatnio na rynku pojawiły się nowe urządzenia oferowane m.in. przez firmy telekomunikacyjne. Mają one formę nadgarstkowych zegarków, które pomagają monitorować rytm serca, i to nie tylko jego częstość, ponieważ przy dobrej jakości technicznej zapisu umożliwiają rozpoznanie ewentualnej arytmii⁶. Są to jednak urządzenia, które wymagają śledzenia tych parametrów na bieżąco przez chorego lub wysyłania zapisu lekarzowi, gdy pacjent odczuwa niepokojące zmiany.

Monitorowanie holterowskie ma między innymi tę zaletę, że zapis czynności elektrycznej serca odbywa się również w czasie snu. Poza tym analiza holterowska charakteryzuje się całodobowym ujęciem rytmu serca, a więc tylko dzięki takiej technice można ocenić zmiany w aktywności układu autonomicznego i dynamicznie zmieniającej się, chwiejnej równowadze między modulacją współczulną i przywspółczulną. Te i inne cechy badania holterowskiego sprawiają, że jeszcze długo będzie ono miało przewagę nad coraz powszechniej dostępnymi urządzeniami do domowego monitorowania serca stosowanymi przez pacjentów na własną rękę.