Choroby internistyczne u kobiet w ciąży
Epizod psychotyczny u ciężarnej
dr hab. n. med. Małgorzata Urban-Kowalczyk
- Czynniki ryzyka wystąpienia epizodu psychotycznego u kobiety w ciąży i w okresie poporodowym
- Badania stosowane w diagnostyce zaburzeń psychotycznych w tej grupie pacjentek
- Rola lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, a także członków rodziny w opiece nad kobietą z zaburzeniami psychotycznymi lub ryzykiem ich rozwoju
Psychoza występująca w okresie ciąży lub okołoporodowym jest poważnym i zagrażającym życiu schorzeniem, które wymaga pilnej interwencji lekarskiej. Żaden okres w życiu kobiety nie niesie ze sobą tak wysokiego ryzyka rozwoju epizodu psychotycznego jak ciąża oraz pierwsze 4 tygodnie po porodzie. Objawy psychotyczne mogą się rozwinąć jako pierwszy w życiu epizod, ale także jako nawrót lub zaostrzenie istniejącej już wcześniej choroby psychicznej. Częstość psychoz okołoporodowych jest oceniana na ok. 0,2%1. Większość zachorowań notuje się u kobiet bez rodzinnego obciążenia. Co ciekawe, Bergink i wsp.2 wykazali, że 19% kobiet z pierwszym epizodem psychotycznym okołoporodowym ma autoimmunologiczną chorobę tarczycy, której objawy kliniczne manifestują się istotnie szybciej i u większego odsetka pacjentek. Z tego powodu autorzy sugerują, aby oznaczać przesiewowo stężenie przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO [TPO – thyroid peroxidase]), tyreotropiny (TSH – thyroid stimulating hormone) oraz wolnej tyroksyny (fT4 – free thyroxine) u pacjentek z psychozą okołoporodową. Czynniki ryzyka psychozy okołoporodowej/poporodowej to3:
- pierwsza ciąża
- starszy wiek matki
- występowanie zaburzeń nastroju podczas ciąży
- rozpoznanie choroby afektywnej dwubiegunowej w wywiadzie
- rozpoznanie psychozy poporodowej w wywiadzie
- obciążenie rodzinne chorobą afektywną dwubiegunową lub psychozą poporodową.
Obraz kliniczny i przebieg psychoz okołoporodowych
W większości przypadków przebieg jest dynamiczny, objawy pojawiają się szybko, najczęściej w ciągu pierwszych 2 tygodni po porodzie. Zwykle już na początku występują zaburzenia snu oraz wahania nastroju, a czasem także obsesyjne myśli dotyczące no...
Przebieg ciąży u kobiet chorych na schizofrenię zwykle wiąże się z większym ryzykiem, także ze względu na mniej wartościowe odżywianie się, niewystarczającą opiekę prenatalną oraz częstsze stosowanie tytoniu, alkoholu oraz innych środków psychoakt...