Dermatologia
Kiła – choroba historyczna czy nadal aktualny problem?
dr n. med. Anna Neneman
- Testy krętkowe i niekrętkowe wykorzystywane w rozpoznawaniu kiły oraz w monitorowaniu leczenia
- Leczenie pierwszego i drugiego rzutu stosowane w zależności od okresu choroby
- Postępowanie w przypadku kobiet w ciąży – testy przesiewowe i terapia włączana po uzyskaniu pozytywnych wyników
Kiła (lues, syphilis) jest ogólnoustrojową chorobą wywołaną zakażeniem krętkiem bladym (Treponema pallidum), przenoszoną głównie na drodze kontaktów seksualnych. Możliwa jest też droga zakażenia wertykalna z matki na płód lub droga krwiopochodna.
W zależności od czasu wystąpienia zakażenia kiłę nabytą kwalifikuje się jako wczesną (<1 roku) oraz późną (≥1 roku).
Szacuje się, że częstość występowania tej choroby jest różna w zależności od kraju i rejonu świata. Najwięcej zachorowań notuje się w Afryce, natomiast ponad 60% wszystkich przypadków dotyczy krajów słabo rozwiniętych.
Począwszy od 2000 r. na całym świecie notuje się stały wzrost częstości zachorowań na kiłę, co stanowi istotny problem epidemiologiczny współczesnej medycyny. Obserwacje różnych autorów podkreślają wpływ czynników socjalnych i behawioralnych na zmiany w częstości występowania tej choroby w ostatnich latach. Nieleczona kiła powoduje poważne konsekwencje zdrowotne, co wiąże się między innymi z komplikacjami neurologicznymi, utratą słuchu czy ślepotą1,2.
Dane epidemiologiczne
Według danych World Health Organization (WHO) w 2012 r. na świecie ok. 17,7 mln osób w wieku 15-49 lat zachorowało na kiłę.
Częstość występowania kiły w krajach Unii Europejskiej stale wzrasta, począwszy od 2000 r., co jest spowodowane wzrostem zakażeń głównie w Europie Zachodniej i Środkowej1.
Według danych epidemiologicznych od 2000 r. obserwuje się stały wzrost zachorowań na kiłę również w Stanach Zjednoczonych. W 2000 r. w USA częstość występowania kiły pierwszego i drugiego okresu wynosiła 2,12 na 100 000 przypadków, podczas gdy w 2017 r. wskaźnik ten wzrósł do 9,5 na 100 000 (oznacza to wzrost aż o 413%), natomiast w 2015 r. wynosił 309 na 100 000 mężczyzn homoseksualnych, 1,4 na 100 000 kobiet i 2,9 na 100 000 mężczyzn heteroseksualnych1.
Według danych Centers for Disease Control and Prevention (CDC) zachorowania na kiłę są szczególnie wysokie wśród mężczyzn (16,9 na 100 000) w porównaniu z kobietami (2,3 na 100 000), a najwyższy wskaźnik zachorowań notuje się w populacji mężczyzn o orientacji homoseksualnej (82% wszystkich mężczyzn z kiłą), z czego prawie połowa jest jednocześnie zakażona ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus)3.