Chirurgia

Żylaki powrózka nasiennego jako częsta przyczyna bólu w obrębie moszny u młodzieży i młodych dorosłych

Krzysztof Kowalik

Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Adres do korespondencji:

Krzysztof Kowalik

Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej,

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM

al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin

e-mail: krzysztof.kowalik.uro@gmail.com

  • Żylaki powrózka nasiennego często pozostają nieme klinicznie, u części pacjentów powodują jednak ból jądra i uczucie jego ciężkości przy aktywności fizycznej
  • Nieleczone żylaki powrózka nasiennego mogą powodować hipotrofię zajętego jądra (zmniejszenie objętości <13 ml w USG) lub niepłodność
  • U 20-25% pacjentów z tym zaburzeniem stwierdza się nieprawidłowe parametry nasienia, takie jak: zmniejszenie odsetka plemników ruchliwych, duży odsetek martwych i nieruchomych plemników oraz zmniejszenie liczebności plemników w nasieniu (np. oligozoospermię)

Żylaki powrózka nasiennego (ŻPN; varicocele), inaczej nazywane również żylakami moszny, to nieprawidłowe poszerzenie żył splotu wiciowatego jądra o krętym przebiegu, które jest spowodowane wstecznym odpływem krwi żylnej do jądra. ŻPN pojawiają się głównie w okresie dojrzewania. Bardzo rzadko są diagnozowane u dzieci przed 10 r.ż.1,2 Częstość ich występowania u młodzieży i osób dorosłych jest porównywalna – wynosi 10-20%1-6. Wyróżniamy pierwotne i wtórne żylaki powrózka nasiennego. Pierwotne żylaki powrózka nasiennego dominują w populacji męskiej i zwykle dotyczą strony lewej – stanowią 80-85% przypadków.

Żylaki moszny to częsta dolegliwość, z którą młodociani mężczyźni zgłaszają się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego, następnie są kierowani do urologa z rozpoznaniem bólu jądra.

Klasyfikacja ŻPN

Żylaki powrózka nasiennego rozpoznawane podczas badania przedmiotowego w praktyce urologicznej klasyfikuje się według skali World Health Organization, która została rozszerzona o stopień 07:

  • stopień 0 – widoczne poszerzone naczynia żylne powrózka nasiennego jedynie w badaniu USG z obecnością refluksu żylnego, niewyczuwalne palpacyjnie (żylaki subkliniczne)
  • stopień I – niewidoczne, wyczuwalne palpacyjnie jedynie podczas próby Valsalvy
  • stopień II – niewidoczne przez mosznę, wyczuwalne palpacyjnie w spoczynku
  • stopień III – widoczne przez mosznę i wyczuwalne palpacyjnie w spoczynku (ryc. 1).

Epidemiologia

Żylaki powrózka nasiennego dotyczą ok. 15% mężczyzn w populacji ogólnej. Na uwagę zasługuje fakt, że wśród mężczyzn z niepłodnością pierwotną ŻPN mogą być jej przyczyną u ok. 30% pacjentów. Natomiast u mężczyzn z niepłodnością wtórną ŻPN stwierdza się nawet w 80% przypadków.

Żylaki powrózka nasiennego mają postępujący charakter. Na każdą dekadę życia ryzyko ich wystąpienia wzrasta o 10% w populacji ogólnej. Nie ulegają one samoistnej regresji3,8-12.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiologia

W etiologii ŻPN wymienia się między innymi:

Objawy kliniczne ŻPN

Młodzi mężczyźni najczęściej zgłaszają się do urologów lub na szpitalne oddziały ratunkowe z powodu dolegliwości bólowych jądra pojawiających się przy wysiłku fizycznym [...]

Diagnostyka żylaków powrózka nasiennego

Badanie przedmiotowe cechuje duży subiektywizm i zależy ono od doświadczenia badającego, jednak jest podstawową i najprostszą metodą diagnostyczną. Badanie palpacyjne moszny należy przeprowadzić [...]

Kogo należy leczyć

Wskazaniem do leczenia są objawowe ŻPN (potwierdzone w USG oraz dające dolegliwości bólowe) – dotyczy to 2-10% mężczyzn z tym zaburzeniem. Należy również [...]

Metody leczenia zabiegowego ŻPN

Leczenie zabiegowe żylaków moszny jest jedynym udokumentowanym skutecznym postępowaniem terapeutycznym.

Podsumowanie

Żylaki powrózka nasiennego to dość częsta dolegliwość objawiająca się bólem jądra, najczęściej przy wysiłku fizycznym, która zasługuje na uwagę w codziennej praktyce [...]

Do góry