Radiologia

Badanie PET w diagnostyce różnicowej guzów klatki piersiowej

dr n. med. Joanna Mączewska

prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki

Zakład Medycyny Nuklearnej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Joanna Mączewska

Zakład Medycyny Nuklearnej,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Banacha 1A, 02-097 Warszawa

e-mail: joanna.maczewska@wum.edu.pl

  • Właściwości badania PET, wskazania do jego zastosowania, procedura przygotowania pacjenta oraz radiofarmaceutyki wykorzystywane w tej technice do diagnostyki guzów płuc
  • Interpretacja uzyskanego obrazu w badaniu PET
  • Rola PET w poszczególnych chorobach płuc: w przypadku występowania pojedynczego guzka, w raku niedrobnokomórkowym i drobnokomórkowym płuca, rakowiaku oraz międzybłoniaku złośliwym

Badania obrazowe odgrywają istotną rolę w diagnostyce guzów klatki piersiowej, w szczególności płuc. W odróżnieniu od badań oceniających morfologię narządów, takich jak tomografia komputerowa (TK) czy tomografia metodą rezonansu magnetycznego (MR – magnetic resonance), badania techniką pozytonowej tomografii emisyjnej (PET/TK – positron emission tomography/TK) pozwalają na obrazowanie procesów chorobowych na poziomie molekularnym.

Zastosowanie technik obrazowania molekularnego jest szczególnie istotne w diagnostyce zmian chorobowych płuc, ponieważ różne schorzenia, zarówno o etiologii nowotworowej, jak i zapalnej, mogą się charakteryzować podobnymi cechami w badaniu TK czy MR.

Badanie PET/TK ma szczególne zastosowanie w:

  • ocenie charakteru guzków płuc
  • diagnostyce chorób nowotworowych płuc: raków niedrobno- i drobnokomórkowych
  • diagnostyce guzów neuroendokrynnych
  • diagnostyce guzów wywodzących się z opłucnej.

Badania techniką PET/TK

Radioizotopy stosowane w technice PET emitują pozytony (dodatnio naładowane cząstki, różniące się od elektronu tylko ładunkiem elektrycznym). W odległości nie większej niż kilka milimetrów od miejsca emisji, w wyniku reakcji z napotkanym elektronem, następuje zjawisko anihilacji, tzn. zamiana materii pozytonu i elektronu na dwie fale promieniowania elektromagnetycznego o ściśle określonej energii (511 keV), które biegną w dwóch przeciwnych kierunkach. Gammakamera do badań PET jest zbudowana z wielu ułożonych obok siebie – w obrębie gantry – detektorów o szerokości 1-2 cm. Układ komputerowy rejestruje impuls tylko wówczas, gdy zostaną wzbudzone jednocześnie dwa detektory. Ta forma rejestracji jest określana nazwą koincydencji. Dzięki temu znacznie jest ograniczony wpływ promieniowania rozproszonego na jakość uzyskiwanych obrazów scyntygraficznych.

PET/TK należy do jednych z najbardziej obiecujących technik diagnostycznych w medycynie. Metoda ta łączy w sobie wiele istotnych zalet:

  • radioizotopy stosowane w badaniach PET są odpowiednikami izotopów bezpośrednio budujących organizmy żywe – tlenu, fluoru, azotu, węgla; pozwala również na stosowanie substancji chemicznych (radiofarmaceutyków) biorących bezpośredni udział w podstawowych procesach biochemicznych; możliwe są również nie tylko jakościowe, lecz także ilościowe pomiary wybranych parametrów czynnościowych
  • zasady fizyczne metody, z wykorzystaniem których jest zbudowana gammakamera, pozwalają na uzyskanie znacznie lepszej rozdzielczości, a tym samym czułości badania w porównaniu z klasycznymi technikami scyntygraficznymi
  • szczególnie istotnym elementem tej metody jest wprowadzenie techniki hybrydowej: aparat jest zbudowany zarówno z modułu scyntygraficznego (układu detektorów mierzących promieniowanie jonizujące emitowane przez podany choremu uprzednio radiofarmaceutyk), jak i modułu rentgenowskiej tomografii komputerowej (mierzącego rozkład gęstości badanych tkanek). Obraz TK rozkładu gęstości badanych tkanek jest wykorzystywany do korekcji zjawiska pochłaniania promieniowania emitowanego przez zastosowany radioizotop. Dzięki temu znacznie mniejsza dawka radioaktywności radiofarmaceutyku wystarcza do uzyskania wiarygodnego obrazu diagnostycznego. Niezależnie od tego fuzja (nałożenie na siebie) obrazów scyntygraficznych i tomografii komputerowej pozwala na znacznie dokładniejszą lokalizację ognisk nieprawidłowego gromadzenia radiofarmaceutyku.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badania techniką PET/TK

Radioizotopy stosowane w technice PET emitują pozytony (dodatnio naładowane cząstki, różniące się od elektronu tylko ładunkiem elektrycznym). W odległości nie większej niż kilka [...]

Radiofarmaceutyki stosowane w technice PET

W diagnostyce guzów płuc najczęściej stosowane są dwa radiofarmaceutyki:

Przygotowanie do badania

Badanie z zastosowaniem [18F]FDG wymaga szczególnego przygotowania chorych. Przed badaniem pacjenci powinni pozostawać co najmniej 4-6 godzin na czczo. Stężenie glukozy we [...]

Kliniczne zastosowanie PET

Badanie PET/TK ma szerokie zastosowanie w diagnostyce schorzeń narządów położonych w klatce piersiowej. Obecnie jest ono refundowane przez NFZ w chorobach płuc w następujących wskazaniach1: [...]

Podsumowanie

Badanie PET odgrywa kluczową rolę w diagnostyce onkologicznej, w tym również w diagnostyce różnicowej schorzeń narządów klatki piersiowej. W artykule przedstawiono podstawowe wskazania do badania [...]

Do góry