Urologia
Kamica moczowa – współpraca urologa z internistą
dr n. med. Ewa Magdalena Koźmińska
- Kamica moczowa stwarza obecnie poważny problem zdrowotny z uwagi na częstość jej występowania i nawrotowość
- Większość złogów ulega samoistnemu wydaleniu, niektórzy chorzy wymagają jednak interwencji urologa
- Właściwa współpraca z internistami w rozpoznawaniu kamicy moczowej i zapobieganiu jej nawrotom jest nieoceniona
Kamica moczowa jest znana ludzkości od czasów starożytnych. Brytyjski archeolog Elliot Smith znalazł złóg w pęcherzu moczowym mumii egipskiej liczącej 4500-5000 lat. Opisy kamieni moczowych sięgają 3200-1200 roku p.n.e., zaś pierwsze doniesienie o chirurgicznym usunięciu złogu pochodzi sprzed ok. 600 roku p.n.e.1
Obecnie na kamicę moczową choruje około 20% ogółu ludności1-3. W ciągu ostatnich 20 lat odnotowano szybkie zwiększanie się częstości jej rozpoznawania, nawet do 37%, zwłaszcza w regionach o wysokim standardzie życia2. Kamica moczowa powstaje niezależnie od rasy i wieku, jest nieco częstsza u mężczyzn (2 : 1), choć ostatnio częstość jej wykrywania wśród kobiet wzrasta1,4,5. Rozpoznanie ustala się zazwyczaj między 30 a 40 r.ż.5 Dzieci stanowią zaledwie 1-2% chorych1.
Wykazano, że na częstsze występowanie kamicy moczowej wpływają styl życia i nawyki dietetyczne, takie jak spożywanie dużych ilości sodu i białka oraz wypijanie niedostatecznych objętości płynów6,7. Tworzeniu się złogów sprzyja również współistnienie takich chorób układowych, jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej oraz otyłość5-8.
Kamicę moczową cechuje wybitna nawrotowość. Jeśli po zakończeniu leczenia przeprowadzonego z powodu kamicy pierwotnej nie stosuje się profilaktyki, w ciągu roku nawrót występuje u 10-23% chorych, w ciągu 5-10 lat u 50%, zaś w ciągu 20 lat u 75%4-6.
Chorych na kamicę moczową leczą przede wszystkim urolodzy, zwłaszcza że niekiedy konieczne jest podjęcie interwencji zabiegowej. Współpraca internistów, a szczególnie lekarzy rodzinnych, jest jednak nieoceniona – zarówno w rozpoznawaniu, jak i w prowadzeniu chorych po zakończeniu leczenia oraz zapobieganiu nawrotom kamicy.
Rozpoznawanie
Diagnostykę zmierzającą do ustalenia rozpoznania kamicy moczowej podejmuje się u chorych:
- z ostrymi dolegliwościami wywołanymi kamicą (tj. kolką nerkową)
- z pobolewaniami jednej lub obu okolic lędźwiowych i towarzyszącymi im zmianami w badaniu ogólnym moczu.
U części chorych kamica jest wykrywana przypadkowo podczas badań obrazowych (głównie ultrasonografii narządów jamy brzusznej) wykonywanych z innych przyczyn.
