Żywienie
Związki fitochemiczne o właściwościach kardioprotekcyjnych
dr n. biomed. Joanna Jurek
- Stosowanie fitozwiązków pozyskiwanych z roślin ze względu na ich właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i hipolipidemiczne można rozważyć w terapii chorób sercowo-naczyniowych i ich prewencji
- Różne rośliny lecznicze i zioła stanowią cenne źródło wielu bioaktywnych substancji chroniących serce, które mogą być łatwo włączone do codziennej diety, zwłaszcza u osób z wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych
- W celu potwierdzenia działania fitozwiązków konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań pozwalających zrozumieć mechanizmy, poprzez które związki pochodzenia roślinnego wykazują działanie kardioprotekcyjne
Choroby sercowo-naczyniowe (CVD – cardiovascular disease) to szeroki termin obejmujący stan chorobowy, który w negatywny sposób wpływa na funkcję serca i układu krążenia. Według szacunków World Health Organization w 2019 roku choroby sercowo-naczyniowe dotknęły 17 mln ludzi, a głównymi przyczynami zgonów były zawał mięśnia sercowego i udar mózgu1. Do tej pory wiele czynników ryzyka CVD zostało zidentyfikowanych. Najważniejszym z nich jest wysokie ciśnienie tętnicze, w przypadku którego istnieją najsilniejsze dowody, że stanowi ono przyczynę CVD oraz ma dużą częstość występowania. Ponadto zaburzenia metabolizmu lipidów oraz hiperlipidemia mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka takich zaburzeń związanych z rozwojem CVD, jak: nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatia, udar mózgu, choroba wieńcowa, w tym zawał serca, niewydolność serca i choroby naczyń obwodowych2. Także stopniowe przejmowanie nawyków typowych dla zachodniego stylu życia, który charakteryzuje się niskiej jakości wysokoprzetworzoną dietą i siedzącym trybem życia, może zwiększać zachorowalność i liczbę lat życia utraconych z powodu CVD3.
Mimo że choroby sercowo-naczyniowe stanowią ważny problem dla zdrowia publicznego, dostępne opcje leczenia i prewencji są ograniczone ze względu na swoją skuteczność, działania niepożądane i wysokie koszty. Z tego powodu coraz częściej pojawia się potrzeba rozwoju bezpieczniejszych i łatwiej dostępnych sposobów postępowania. Jedną z propozycji stanowi stosowanie roślin leczniczych i ziół ze względu na ich właściwości terapeutyczne wynikające z bogatej zawartości fitozwiązków, które wykorzystywano w medycynie tradycyjnej w czasach starożytnych. Ponadto roślinne źródła bioaktywnych związków są łatwiej dostępne i tańsze, co czyni je odpowiednią alternatywą dla pacjentów, którzy nie mogą sobie pozwolić na kosztowne leki.
W terapii CVD można rozważać zastosowanie wielu roślin leczniczych, niemniej niektóre z nich wykazują wyjątkowy potencjał, a co więcej – można je włączyć nie tylko w formie suplementacji dietetycznej, lecz także diety. Należą do nich Allium cepa (...