Przypadek kliniczny

Krwotok podpajęczynówkowy jako wynik niekorzystnych interakcji leków

dr hab. n. med. Jarosław Woroń1,2

dr hab. n. praw. Radosław Tymiński3

1Zakład Farmakologii Klinicznej, Katedra Farmakologii, Wydział Lekarski, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum w Krakowie

2Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Gabinet Konsultacyjny Farmakologii Klinicznej, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

3Radosław Tymiński – Kancelaria prawna w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Jarosław Woroń

Zakład Farmakologii Klinicznej, Katedra Farmakologii, Wydział Lekarski, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum

ul. Grzegórzecka 16, 31-531 Kraków

e-mail: j.woron@uj.edu.pl

  • Farmakoterapia zawsze musi mieć charakter kontekstowy, czyli powinna uwzględniać analizę korzyści i ryzyka na podstawie indywidualnej sytuacji klinicznej pacjenta oraz najnowszych doniesień i publikacji naukowych
  • Należy przede wszystkim uwzględnić: nadwrażliwość pacjenta na leki i substancje aktywne, stan jego zdrowia oraz inne aktualnie przyjmowane przez niego leki

Opis przypadku

Pacjentka, lat 64, z migotaniem przedsionków oraz chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych przyjmowała propafenon w dawce 2 × 150 mg, metoprolol ZOK 1 × 50 mg oraz warfarynę w dawkach zmiennych, dostosowywanych do wartości INR. Skuteczność antykoagulacyjna była zmienna, oznaczany co drugi tydzień wskaźnik INR mieścił się w zakresie 1,6-4,0. Pacjentka ze względów finansowych odmawiała przestawienia z warfaryny na antykoagulant niebędący antagonistą witaminy K. W ostatnim czasie wystąpiły obustronne bóle kolan o natężeniu w skali numerycznej (NRS) >4, nasilające się w nocy z uczuciem pulsowania. Pacjentka w zakresie samoleczenia stosowała miejscowe niesteroidowe leki przeciwzapalne bez uzyskania ulgi w bólu. Była konsultowana przez lekarza POZ, zlecono paracetamol w dawce 1000 mg 2 ×/24 h w ciągu dnia i na noc połączenie paracetamolu z difenhydraminą. Zastosowanie zaleconych leków nie przyniosło ulgi w bólu, wystąpiły natomiast bóle w nadbrzuszu środkowym. Pacjentka ponownie udała się do lekarza POZ, który utrzymał dotychczasowe leczenie analgetyczne, a ponadto zlecił omeprazol w dawce 40 mg/24 h z uwagi na ból w nadbrzuszu oraz stosowanie suplementu diety zawierającego w składzie siarczan chondroityny. W 4 dniu po rozpoczęciu stosowania omeprazolu w godzinach porannych doszło do utraty przytomności. Wezwany zespół ratownictwa medycznego przewiózł pacjentkę do szpitala, gdzie rozpoznano krwotok podpajęczynówkowy, INR nieoznaczalny. Po 2 dniach hospitalizacji pacjentka zmarła.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Komentarz z medycznego punktu widzenia

Powikłanie, z jakim mamy do czynienia, pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z prowadzoną farmakoterapią. Dołączony do warfaryny paracetamol spowodował wzrost stężenia warfaryny w surowicy. W wyniku tego [...]

Komentarz z prawniczego punktu widzenia

Analizując przedstawiony przypadek od strony prawnej, zwracamy uwagę, że farmakoterapia stosowana u pacjenta zawsze musi mieć charakter kontekstowy. Oznacza to, że przed [...]

Podsumowanie

W opisywanym przez nas przypadku błąd lekarza polegał na tym, że włączając paracetamol i omeprazol, nie uwzględnił aktualnie przyjmowanych przez pacjentkę leków, tj. [...]

Do góry