Temat numeru

Alergiczny nieżyt nosa – wybrane aspekty praktyczne

dr hab. n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska

Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska

Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych,

Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz

  • W diagnostyce alergicznego nieżytu nosa, kwalifikacji do leczenia oraz podejmowaniu decyzji terapeutycznych istotna jest znajomość kalendarza pylenia roślin
  • W procesie ustalania rozpoznania coraz większą popularnością cieszy się diagnostyka oparta na komponentach alergenowych
  • W artykule przedstawiono zasady leczenia alergicznego nieżytu nosa oparte na wytycznych Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma i stanowisku Polskiego Towarzystwa Alergologicznego

Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest chorobą bardzo częstą, dotykającą co szóstego obywatela Europy. Jest to choroba atopowa, związana z przewlekłym procesem zapalnym, najczęściej IgE-zależnym, wywołanym działaniem alergenów środowiskowych (w tym zawodowych), przebiegającym z udziałem wielu komórek zapalnych (eozynofile, mastocyty, limfocyty, neutrofile) gromadzących się w błonie śluzowej i warstwie podśluzowej nosa1,2.

Objawy alergicznego nieżytu nosa to przede wszystkim wodnisty wyciek z nosa, blokada nosa, kichanie (niekiedy salwami), świąd nosa i spojówek. Objawy ANN mogą ustępować samoistnie lub pod wpływem właściwego leczenia. Choć nie jest to choroba zagrażająca życiu, to stanowi duże obciążenie społeczne. Wiąże się z utratą produktywności, spadkiem jakości życia i wysokimi kosztami opieki zdrowotnej3.

W artykule przedstawiono najważniejsze aspekty praktyczne związane z diagnostyką i leczeniem alergicznego nieżytu nosa.

Klasyfikacja alergicznego nieżytu nosa

Choroba może mieć wieloraki przebieg kliniczny. Istnieje kilka klasyfikacji alergicznego nieżytu nosa, zależnie od czasu trwania objawów, ich nasilenia oraz czynnika przyczynowego. Można wyróżnić okresowy ANN (trwający <4 dni w tygodniu lub <4 tygodni) oraz przewlekły ANN (trwający >4 dni w tygodniu i >4 tygodnie). Obie postacie kliniczne mogą mieć różne nasilenie. Klasyfikację zależną od nasilenia objawów klinicznych przedstawiono w tabeli 14. 

Alergiczny nieżyt nosa może być związany z uczuleniem na alergeny całoroczne, takie jak roztocza kurzu domowego, niektóre gatunki grzybów pleśniowych czy alergeny zwierząt futerkowych. Może także być wywoływany przez alergeny sezonowe, przede wszystkim pyłki roślinne. W populacji polskiej najczęściej uczulającym alergenem sezonowym są pyłki traw, na drugim miejscu drzewa, a zboża i chwasty na trzecim5.

Alergiczny nieżyt nosa w klasycznej postaci określa się jako uogólniony – charakteryzuje się dodatnimi wynikami punktowych testów skórnych lub obecnością IgE swoistych dla wywołujących objawy alergenów w surowicy. Ciekawą postacią, która jest zdec...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Obraz kliniczny i czynniki powodujące chorobę

Obraz kliniczny alergicznego nieżytu nosa jest w większości przypadków charakterystyczny. W przypadku uczulenia na alergeny sezonowe objawy występują w okresie nasilonego pylenia uczulającej rośliny. [...]

Diagnostyka

Diagnostyka alergicznego nieżytu nosa zwykle nie nastręcza większych trudności, choć jest procedurą typowo zarezerwowaną dla specjalistycznej poradni alergologicznej. Podstawą diagnostyki są [...]

Leczenie

Prawidłowe leczenie alergicznego nieżytu nosa jest bardzo istotne. Choroba ma ogromne znaczenie w kontekście jakości życia pacjenta, a także umożliwienia mu pełnego uczestnictwa [...]

Podsumowanie

Alergiczny nieżyt nosa jest problemem zdrowotnym o poważnych konsekwencjach społecznych i ekonomicznych. Ciężki przebieg choroby ogranicza aktywność zawodową, uniemożliwia zdobywanie nowych umiejętności czy [...]
Do góry