Wytyczne w praktyce
Postępowanie w łagodnym urazowym uszkodzeniu mózgu – zalecenia ACEP 2023
lek. Sebastian Piwowarczyk
lek. Maria Kałas
prof. dr hab. n. med. Mariusz Siemiński
- Podsumowanie zaleceń dla chorych z łagodnym urazowym uszkodzeniem mózgu (mTBI) w zależności od przyjmowanych leków przeciwkrzepliwych lub przeciwpłytkowych
- Wykorzystanie w podejmowaniu decyzji diagnostycznych skali Canadian CT Head Rule
- Omówienie następstw mTBI, których jednym z typowych zaburzeń jest zespół powstrząśnieniowy
Epidemiologiczne znaczenie urazów czaszkowo-mózgowych
Urazowe uszkodzenie mózgu (TBI – traumatic brain injury) jest jedną z wielu cichych epidemii trapiących cywilizację XXI wieku. Industrializacja, intensywność ruchu drogowego, przemoc (działania wojenne i przestępcze) z jednej strony, a postępujące starzenie się społeczeństw i masowe rekreacyjne uprawianie sportów z drugiej prowadzą do wysokiej częstotliwości urazów głowy wskutek wypadków samochodowych, postrzałów, eksplozji, ale i upadków. Brazinova i wsp. opublikowali systematyczny przegląd piśmiennictwa dotyczący epidemiologii urazowego uszkodzenia mózgu w Europie, opierając się na publikacjach ukazujących się od 1960 do 2015 roku. Z analizowanych badań wynika, że częstość TBI w Europie waha się w zależności od kraju i okresu przeprowadzania badania od 47,3 do 694 przypadków na 100 000 mieszkańców rocznie. Średnia europejska częstość TBI wynosiła 250/100 000 mieszkańców/rok. Śmiertelność z powodu urazowego uszkodzenia mózgu wahała się od 9 do 28,1 zgonu na 100 000 mieszkańców na rok. Głównymi przyczynami urazów były upadki i wypadki w ruchu drogowym1. W analizie danych pochodzących z amerykańskich oddziałów ratunkowych stwierdzono, że rocznie z powodu urazu głowy badanych jest 4,8 mln pacjentów, natomiast urazowe uszkodzenie mózgu stwierdza się u 2,5 mln z nich. W tej grupie zdecydowanie przeważały łagodne urazy głowy, które stanowiły 94,5% przypadków, urazy umiarkowane i ciężkie wynosiły odpowiednio 2,1% i 3,5%. Ważną konkluzją tego badania było stwierdzenie, że oddział ratunkowy jest głównym (a często jedynym) punktem kontaktu pacjenta z urazowym uszkodzeniem mózgu z systemem ochrony zdrowia2.
Przytoczone powyżej dane epidemiologiczne są powodem, dla którego epidemia urazowego uszkodzenia mózgu jest „cicha”. Jak wspomniano, ciężkie urazy czaszkowo-mózgowe wymagające interwencji neurochirurgicznej lub intensywnej terapii stanowią niewiel...
Obszar zaleceń
Z przytoczonych powyżej danych wynikają następujące fakty: pacjenci po urazie głowy, z łagodnym urazowym uszkodzeniem mózgu stanowią istotną epidemiologicznie populację; są oni narażeni na ostre i przewlekłe konsekwencje mTBI, które w kontekście i...
