ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Temat numeru
Błędy w diagnostyce niedokrwistości z niedoboru żelaza
lek. Joanna Dudzik
dr n. med. Katarzyna Kakareko
dr n. med. Irena Głowińska
dr hab. n. med. Alicja Rydzewska-Rosołowska
prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryszko
- Definicja niedokrwistości, charakterystyka niedokrwistości z niedoboru żelaza (NNŻ)
- Parametry oceny gospodarki żelazowej i ich zastosowanie w diagnostyce niedokrwistości z niedoboru żelaza
- Najczęściej popełniane błędy w codziennej praktyce lekarskiej podczas diagnostyki NNŻ
Krótki wstęp o niedokrwistości
Niedokrwistość to często występująca jednostka chorobowa, szczególnie w krajach średnio i słabo rozwiniętych. Definiowana jest jako obniżenie jednej lub więcej głównych składowych układu czerwonokrwinkowego w badaniu morfologii krwi, tj. hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) czy liczby erytrocytów (RBC – red blood cell count) w jednostce objętości krwi. Najczęściej stosowanymi do oceny parametrami są hemoglobina oraz hematokryt. W związku z tym, że hematokryt jest szacowany, a hemoglobina mierzona, to ona jest częściej wykorzystywana do rozpoznawania niedokrwistości. Kryterium rozpoznawania niedokrwistości według World Health Organization stanowi stężenie Hb u kobiet <12 g/dl, natomiast u mężczyzn <13 g/dl. W ostatnich latach zmniejszyła się częstość występowania łagodnych i umiarkowanych niedokrwistości, natomiast niedokrwistość stopnia ciężkiego rozpoznaje się na podobnym poziomie.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza nadal pozostaje najczęstszą przyczyną niedokrwistości na świecie (80% przyczyn). W 2016 roku dotyczyła 1,2 mld osób na świecie. Grupami najbardziej narażonymi na jej rozwój są dzieci, kobiety w wieku rozrodczym (szczególnie w ciąży) oraz osoby starsze.
W wyniku niedostatecznej ilości żelaza w organizmie dochodzi do zaburzeń syntezy hemu, co prowadzi do powstawania erytrocytów mniejszych niż prawidłowe oraz do redukcji ilości hemoglobiny.
Do przyczyn niedoboru żelaza w organizmie należą:
- przewlekła utrata krwi (najczęstsza przyczyna)
- stany zwiększonego zapotrzebowania
- upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego
- niedobory w diecie.
Niedobór żelaza może dawać objawy zarówno przy współistnieniu, jak i nieobecności niedokrwistości. Oprócz objawów typowych dla niedokrwistości, tj. osłabienia, zaburzeń koncentracji, bólów i zawrotów głowy, tachykardii, bladości powłok skórnych, m...