Pierwszy densytometr powstał w USA w 1963 roku. Jego działanie opierało się na zasadach absorpcjometrii fotonowej o pojedynczej energii (SPA – single photon absorptiometry). To urządzenie dawało możliwość pomiaru zawartości minerału kostnego kości piętowej i promieniowej, a wybór miejsc pomiaru wynikał z ich dostępności anatomicznej. Problemem natury technicznej była niska trwałość źródła promieniowania jonizującego. Dalsze prace doprowadziły do opracowania absorpcjometrii fotonowej o podwójnej energii (DPA – dual photon absorptiometry). Ta technologia umożliwiała także ocenę biodra i kręgosłupa lędźwiowego. Dopiero w latach 80. XX wieku do użytku weszły urządzenia wykorzystujące absorpcjometrię rentgenowską o podwójnej energii (DXA – dual energy X-ray absorptiometry). Od tego czasu metoda DXA stała się złotym standardem w diagnostyce zaburzeń metabolizmu kostnego, przede wszystkim osteoporozy. Początkowo, podobnie jak w przypadku metody fotonowej, badano obwodowe miejsca szkieletu (pięta, kość promieniowa), a następnie powstała możliwość pomiaru także szkieletu osiowego. Pomiar szyjki kości udowej i nieco później również całego biodra oraz kręgosłupa lędźwiowego stanowi dziś podstawę rozpoznania osteoporozy. Pojęcie „T-score” (liczba odchyleń standardowych w odniesieniu do szczytowej wartości pomiaru densytometrycznego) weszło do kanonu wiedzy lekarskiej. Gdy wartość T-score jest równa lub mniejsza niż –2,5, możemy rozpoznać osteoporozę u kobiet po menopauzie oraz mężczyzn po 50 r.ż. U dzieci i młodzieży, kobiet przed menopauzą i młodszych mężczyzn stosuje się parametr Z-score, czyli liczbę odchyleń standardowych w odniesieniu do oczekiwanej wartości pomiaru densytometrycznego dla danego wieku. Wartość mniejszą niż –2 uznajemy za odbiegającą od normy. Można mierzyć także zawartość wapnia w całym szkielecie (total body), kości przedramienia czy kości piętowej, ale densytometry dostarczają także innych danych, np. dotyczących składu ciała (body composition), w tym zawartości tkanki tłuszczowej czy masy mięśniowej. To stwarza szanse na wykorzystanie densytometrów w innych obszarach medycyny, np. w chorobach neurologicznych lub chorobach mięśni. Bardzo cenna jest także morfometria kręgosłupa dająca możliwość oceny kształtu kręgów w odcinkach piersiowym i lędźwiowym w celu wykrywania złamań kompresyjnych (VFA – vertebral fracture assessment). Jak wiadomo, złamania kręgów są często nieme klinicznie i ich wykrycie daje szansę na rozpoczęcie diagnostyki i wdrożenie terapii osteoporozy (o ile inna przyczyna nie spowodowała złamania, np. choroba nowotworowa, gruźlica lub sarkoidoza). To jest szczególnie ważne, gdyż złamanie osteoporotyczne jest jednym z najsilniejszych czynników ryzyka kolejnych złamań, a wykrycie złamania kręgu i wdrożenie terapii może zapobiec kolejnym takim incydentom.