Choroby internistyczne u kobiet w ciąży
Suplementacja w okresie ciąży
dr n. med. Natalia Mazanowska
- W ciąży podstawą jest dostarczenie zdrowej diety, bogatej w białko, witaminy i minerały, by sprostać zwiększonym potrzebom matki i płodu. Niedobory mikroelementów są jednak powszechne i częstokroć trudne do zniwelowania wyłącznie za pomocą zbilansowanej diety
- Rutynowa suplementacja w polskiej populacji obejmuje kwas foliowy, witaminę D, kwasy omega-3 i jod, a po 16 tygodniu ciąży także żelazo u kobiet z niskimi rezerwami tego pierwiastka
- Wskazane jest dostosowanie suplementacji do indywidualnych potrzeb i spersonalizowanie jej w zależności od profilu ryzyka pacjentki, co pozwala zoptymalizować korzyści zdrowotne dla matki i dziecka
World Health Organization (WHO) w 2016 roku opublikowała dokument zawierający rekomendacje dotyczące opieki okołoporodowej mające na celu poprawę rutynowej opieki otrzymywanej przez ciężarne1. W świetle powyższych rekomendacji zadaniem personelu medycznego jest koncentracja na jakości oferowanej opieki i maksymalizacji pozytywnych efektów zdrowotnych przy poszanowaniu praw pacjentek. Zgodnie z rekomendacjami ciąża jest okresem wymagającym zdrowej diety, pokrywającej zapotrzebowanie energetyczne, z odpowiednią podażą białka, witamin i minerałów, pokrywającą zwiększone zapotrzebowanie ze strony matki i płodu. Niemniej w wielu przypadkach spożycie owoców, warzyw, produktów mięsnych/nabiału nie jest wystarczające, by zapewnić zbilansowaną dietę, i może prowadzić do niedoboru mikroskładników odżywczych, a skutkiem niedożywienia matek jest pogorszenie wyników perinatalnych2. Globalnie u mniej więcej 40% ciężarnych występuje niedobór żelaza, w większości w krajach o niskich dochodach, przy czym nawet w krajach rozwiniętych ocenia się, że około 25% populacji ciężarnych wymaga suplementacji. Powszechnie rekomendowane jest również suplementowanie kwasu foliowego jako profilaktyka występowania wad cewy nerwowej. Z kolei suplementacja witaminy D nie jest zalecana uniwersalnie, a autorzy rekomendacji zwracają uwagę na zróżnicowanie zależne od lokalnych uwarunkowań, w tym od ekspozycji na światło słoneczne3. W populacjach o niskiej zawartości wapnia w diecie eksperci WHO rekomendują również suplementację preparatów wapnia jako profilaktykę preeklampsji. Jednocześnie WHO stwierdza, że nie jest zalecane rutynowe stosowanie preparatów wielowitaminowych u wszystkich ciężarnych.
Zalecenia dotyczące suplementacji w ciąży są zatem ściśle zależne od charakterystyki populacji, tradycji żywieniowych w danym kraju oraz świadomości samych ciężarnych odnośnie do zdrowej diety. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) ...