Dermatologia
Przewlekła niewydolność żylna jako najczęstsza przyczyna owrzodzeń w praktyce dermatologicznej
lek. Dominika Czarnecka
lek. Monika Leończyk-Spórna
- Ocena nasilenia objawów klinicznych przewlekłej niewydolności żylnej według skali CEAP
- Objawy kliniczne i badania wykorzystywane w diagnostyce
- Metody zapobiegania rozwojowi choroby i jej powikłań oraz leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne
Przewlekła niewydolność żylna to zarówno problem zdrowotny, społeczny, jak i ekonomiczny. Dotyczy znaczącego odsetka populacji europejskiej. Występowanie przewlekłej niewydolności żylnej wzrasta z wiekiem. Za jej rozwój odpowiada nadciśnienie żylne, które wiąże się z nieprawidłowym napięciem ściany naczyń oraz upośledzeniem funkcji zastawek w żyłach powierzchownych i głębokich. Pacjentami z przewlekłą niewydolnością żylną zajmują się lekarze różnych specjalizacji, w tym dermatolodzy. Wiedza na temat obrazu klinicznego, metod leczenia oraz profilaktyki pozwoli jak najlepiej zaopiekować się tą grupą chorych1.
Przyczyny rozwoju
Przewlekła niewydolność żylna stanowi istotny problem kliniczny w praktyce dermatologicznej. Choroba dotyczy około 60% populacji dorosłej. Występuje częściej u kobiet, a liczba zachorowań wzrasta z wiekiem.
U podłoża przewlekłej niewydolności żylnej leżą zmiany patologiczne, biochemiczne i immunologiczne w łożysku żylnym oraz mikrokrążeniu. Źródłem choroby jest nadciśnienie żylne, które jest spowodowane zastojem krwi. Skutkuje to przenikaniem leukocytów poza ścianę naczynia (tzw. pułapka leukocytarna) i uwalnianiem przez nie wolnych rodników tlenowych, cytokin oraz enzymów proteolitycznych. Stan zapalny powoduje uszkodzenie zastawek i przebudowę naczyń. W związku ze zwiększoną przepuszczalnością naczyń włosowatych obserwuje się tworzenie obrzęków. Uszkodzeniu ulegają naczynia mikrokrążenia. Wraz z postępem choroby dochodzi do zmian troficznych skóry oraz rozwoju owrzodzenia.
Istnieje wiele czynników ryzyka predysponujących do wystąpienia zaburzeń układu żylnego, a mianowicie:
- płeć żeńska
- wiek
- czynniki dziedziczne
- otyłość
- ciąża
- wysoki wzrost
- siedzący tryb życia
- praca stojąca
- płaskostopie
- zaparcia
- stosowanie doustnej antykoncepcji.
Obraz kliniczny i rozpoznanie
Rozpoznanie przewlekłej niewydolności żylnej ustala się na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego oraz wyników badań obrazujących układ naczyniowy. Bardzo często pierwsze objawy kliniczne tego schorzenia manifestują się zmianami skórnymi. ...
Do oceny nasilenia objawów klinicznych przewlekłej niewydolności żylnej służy skala CEAP:
- cechy kliniczne (C – clinical)
- cechy etiologiczne (E – etiology)
- cechy anatomiczne (A – anatomy)
- cechy patofizjologiczne (P – pathophysiology) (tab. 1).
