Nos (wraz z jamą ustną) to miejsce, w którym górne drogi oddechowe mają swój początek. Ze względu na swoją lokalizację jama nosowa pełni bardzo ważne funkcje w organizmie, m.in. odpowiada za proces oddychania czy oczyszczania powietrza z drobnoustrojów. Upośledzenie drożności nosa może wynikać z różnych czynników, np. urazowych. Są one jedną z głównych przyczyn skrzywienia przegrody nosa. Niemniej nieurazowe przyczyny także znacząco wpływają na ograniczenie drożności i funkcjonowania tego organu. Celem niniejszego artykułu jest omówienie wyżej wspomnianego zagadnienia wraz z określeniem postępowania diagnostyczno-terapeutycznego.

Budowa i rola jamy nosowej w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu

Mimo swojej niewielkiej wielkości jama nosowa pełni wiele różnych funkcji, które odpowiadają za homeostazę organizmu. Podstawowe 4 funkcje tego organu to:

• oddechowa
• obronna
• węchowa
• jako rezonator głosu (łącznie z zatokami przynosowymi)¹.

Ta nieregularnego kształtu jama jest podzielona na dwie części przez przegrodę nosową – tylna kostna część przegrody jest utworzona przez pionową płytkę kości sitowej i lemiesz, podczas gdy z przodu buduje ją chrząstka hialinowa. Oprócz tego w obszarze jamy nosowej znajdują się małżowiny nosowe (górne, środkowe i dolne). Są to uwypuklające się ze ścian nosa blaszki kości. Miejscem, w którym jama łączy się z nosogardłem, są nozdrza tylne; oprócz tego ma ona też połączenia z zatokami przynosowymi. Błona śluzowa, która wyściela wnętrze nosa, dzieli się na:

• część oddechową – pokryta jest nabłonkiem wielowarstwowym migawkowym z licznymi gruczołami surowiczymi i mieszanymi oraz z tkanką łączną siateczkowatą i grudkami chłonnymi
• część węchową – która zawiera pręciki i gruczoły węchowe. Jest ona odpowiedzialna za odbieranie wrażeń węchowych.

W typowym procesie fizjologicznego oddychania powietrze przedostaje się do jam nosowych przez nozdrza przednie, a następnie przez nozdrza tylne przechodzi do części nosowej oraz ustnej gardła, by następnie poprzez tzw. gardło dolne (część krtaniow...

Przyczyny nieurazowej niedrożności nosa

Przyczyny niedrożności jam nosowych mogą być urazowe lub nieurazowe. Te pierwsze dalej stanowią istotny problem otolaryngologiczny i są częstą przyczyną pilnych konsultacji otolaryngologicznych w ramach szpitalnych oddziałów ratunkowych. W przypadku etiologii nieurazowej przyczyn może być kilka, zaliczamy do nich m.in.: