Neurologia
Zespół kanału nerwu łokciowego Przegląd metod leczenia operacyjnego
Konrad Reweda-Kwiatkowski1
dr n. o zdr. Magdalena Ptak2
sierż. pchor. Paweł Narożnicki3
lek. Krzysztof Kowalik4
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski4
- Omówienie metod diagnostycznych zespołu kanału nerwu łokciowego oraz dostępnych metod leczenia
- postępowanie zachowawcze uznawane za terapię pierwszego wyboru, zarezerwowane dla chorych z łagodnymi dolegliwościami bólowymi i okresowymi parestezjami
- leczenie operacyjne w zaawansowanym stadium neuropatii
Zespół kanału nerwu łokciowego (syndroma canalis ulnaris), nazywany również zespołem rowka nerwu łokciowego, to neuropatia uciskowa tego nerwu. Stanowi ona drugą najczęstszą, po zespole cieśni nadgarstka, neuropatię w obrębie kończyny górnej1,2. Jedną z przyczyn rozwoju tego schorzenia jest ucisk nerwu łokciowego przez więzadło poprzeczne (Osborne’a) i nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej3. Objawy tej neuropatii zwykle występują na skutek ucisku na korzenie nerwowe C8-Th1 lub splotu ramiennego4. Częstość występowania tej jednostki chorobowej szacuje się na 19 przypadków na 100 000 osobolat wśród kobiet i 25 przypadków na 100 000 osobolat u mężczyzn5. Udowodnionymi czynnikami ryzyka neuropatii kanału nerwu łokciowego są: wcześniejsze urazy, choroba zwyrodnieniowa stawów, cukrzyca, zapalenie nerwu łokciowego oraz urazy w okolicy stawu łokciowego6. Do grupy wysokiego ryzyka należą baseballiści oraz osoby długo rozmawiające przez telefon trzymany przy uchu7.
Do objawów czuciowych zespołu kanału nerwu łokciowego należą ból (zwykle rano) w przyśrodkowej części ramienia i stawie łokciowym, który promieniuje do ręki, oraz towarzyszące mu parestezje w IV i V palcu, a także na grzbietowo-dłoniowej stronie ręki. W bardziej zaawansowanej postaci choroby może dojść do zaniku mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka w jego części proksymalnej, zmniejszenia masy mięśnia przywodziciela kciuka oraz pierwszego mięśnia międzykostnego w warstwie grzbietowej, co skutkuje osłabioną siłą chwytu8. W ciężkiej postaci choroby u pacjentów można zaobserwować również objaw ręki szponiastej9.
Zespół kanału nerwu łokciowego został sklasyfikowany na podstawie trójstopniowej skali opracowanej przez Dellona, która pozwala na określenie stopnia zaawansowania choroby (tab. 1). Neuropatia ta została też opisana przez innych autorów. Na uwagę zasługuje klasyfikacja nasilenia objawów (SSS – Symptom Severity Score), w której ocenia się objawy odczuwane przez pacjenta, takie jak ból, parestezje, obecność objawu Fromenta oraz Wartenberga10.
W terapii tego schorzenia stosuje się postępowanie objawowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne [NLPZ], leki miorelaksacyjne), fizjoterapię (w tym kinesiotaping) oraz leczenie operacyjne.
