Opis metody

Endoskopowa ultrasonografia (EUS – endoscopic ultrasound) jest to badanie USG wykonywane za pomocą głowicy zamontowanej na końcówce endoskopu wprowadzanego do wnętrza przewodu pokarmowego. Metoda służy do oceny zarówno samej ściany przewodu pokarmowego, jak i narządów znajdujących się w jamie brzusznej i klatce piersiowej. W porównaniu z tradycyjną ultrasonografią przezskórną EUS stosuje ultradźwięki o wyższej częstotliwości (7,5-12,5 MHz vs 2,5-5 MHz), co przekłada się na znacznie lepszą rozdzielczość obrazu, ale równocześnie mniejszą penetrację (6-7 cm vs ok. 20 cm). W związku z tym EUS jest pomocna w ocenie struktur niezbyt oddalonych od światła przewodu pokarmowego. W porównaniu z gastroskopią EUS jest badaniem bardziej inwazyjnym. Wynika to z parametrów technicznych samego aparatu: większej średnicy i długiej sztywnej końcówki oraz najczęściej skośnej optyki (powoduje ona, że część manewrów endoskopista wykonuje bez pełnej kontroli wzroku). Średnica aparatu wynosi ok. 12 mm (standardowe endoskopy mają zwykle 8-9 mm) (ryc. 1).

Diagnostyczne badanie EUS trwa około 20 minut. Z uwagi na uciążliwość dla pacjenta oraz konieczność dobrej tolerancji badania EUS zazwyczaj jest wykonywana w znieczuleniu anestezjologicznym, a co najmniej w analgosedacji. EUS powinna być zlecana w wybranych wskazaniach, kiedy za pomocą innych, mniej inwazyjnych metod nie można uzyskać odpowiedzi na pytanie kliniczne. Obecnie oprócz funkcji diagnostycznej EUS nabiera coraz większego znaczenia jako narzędzie umożliwiające przeprowadzanie zabiegów leczniczych.

Wykonanie EUS może być utrudnione u pacjentów po zabiegach operacyjnych, szczególnie po gastrektomii lub operacji bariatrycznej typu ominięcie żołądka (gastric bypass). Zmieniona anatomia może uniemożliwić uwidocznienie docelowych struktur. Jednocześnie EUS oferuje pewne ratunkowe opcje terapeutyczne u pacjentów, którzy w wyniku operacji nie mają endoskopowego dostępu do dwunastnicy, a wymagają endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW).

Wskazania do EUS

EUS diagnostyczna

Choroby trzustki

Wykrywanie i ocena zaawansowania raka trzustki

W diagnostyce guzów litych trzustki EUS jest metodą komplementarną do tomografii komputerowej (TK) ze środkiem kontrastowym. Wykazuje przewagę nad TK w diagnostyce małych guzów (do 3 cm), a ustępuje jej w ocenie zmian rozległych i zaawansowanych. ...