Prawo dla lekarza

Informowanie o stanie zdrowia pacjenta

adw. Anna Popławska

Kancelaria Adwokacka Anna Popławska w Łodzi, filia w Poddębicach

Adres do korespondencji:

adw. Anna Popławska

Kancelaria Adwokacka Anna Popławska

ul. Sterlinga 27/29 lok. 309, 90-212 Łódź

e-mail: anna@poplawska.pl

  • Informowanie pacjenta o stanie jego zdrowia to kluczowy element relacji między lekarzem a pacjentem
  • Współczesna medycyna, oparta na zasadach autonomii pacjenta oraz szacunku dla jego godności, podkreśla wagę rzetelnego i transparentnego komunikowania się. W Polsce kwestie te są regulowane przepisami prawa, w tym ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • W artykule omówiono aspekty prawne i etyczne oraz praktyczne wyzwania związane z informowaniem pacjenta o stanie jego zdrowia

Prawo pacjenta do informacji o stanie jego zdrowia jest jednym z podstawowych praw człowieka, wynikającym z przepisów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym te kwestie jest ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która szczegółowo określa prawa pacjenta w zakresie uzyskiwania informacji na temat swojego zdrowia oraz zasadności podejmowanych wobec niego działań medycznych, a także ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Prawo do informacji

Każdy pacjent ma prawo do uzyskania pełnej informacji o stanie swojego zdrowia, metodach leczenia, ich skutkach, a także rokowaniach. Zgodnie z art. 31 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty lekarz ma obowiązek przekazywać pacjentowi pełne i zrozumiałe informacje o stanie jego zdrowia, w tym o rozpoznaniu, proponowanych metodach terapii, możliwych powikłaniach oraz rokowaniach. Informacje te muszą być przedstawione w sposób dostosowany do poziomu wiedzy i możliwości poznawczych pacjenta.

Prawo do informacji obejmuje także możliwość uzyskania informacji o metodach profilaktyki, rehabilitacji oraz skutkach zdrowotnych stylu życia pacjenta. Lekarz ma obowiązek uwzględniać życzenia pacjenta dotyczące zakresu udzielanych mu informacji, co oznacza, że pacjent może zażądać zarówno ograniczenia, jak i poszerzenia przekazywanych mu danych. Pacjent ma również prawo nie chcieć otrzymywać szczegółowych informacji o stanie swojego zdrowia, co też jest jego autonomiczną decyzją. W takim przypadku powinien złożyć odpowiednie oświadczenie.

Reasumując, lekarz ma obowiązek przekazać pacjentowi zrozumiałe i pełne informacje, które obejmują:

  • rozpoznanie choroby
  • proponowane i możliwe metody leczenia
  • możliwe powikłania i skutki terapii
  • prognozy na przyszłość.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta szczegółowo opisuje prawa pacjentów w kontekście udzielania informacji. Zgodnie z jej regulacjami pacjent ma prawo do:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Prawo do informacji

Każdy pacjent ma prawo do uzyskania pełnej informacji o stanie swojego zdrowia, metodach leczenia, ich skutkach, a także rokowaniach. Zgodnie z art. 31 ustawy [...]

Zgoda na leczenie

Zgoda pacjenta na leczenie musi być świadoma, a to oznacza, że musi być poprzedzona przekazaniem mu wszystkich niezbędnych informacji dotyczących planowanej terapii. [...]

Podmioty uprawnione do uzyskania informacji

Przede wszystkim to pacjent ma prawo do uzyskania informacji o stanie swojego zdrowia. Może jednak upoważnić do tego inną, dowolnie przez siebie [...]

Nieprzytomny pacjent

Osoba upoważniona może zasięgnąć informacji o stanie zdrowia pacjenta w każdym czasie. Dotyczy to również sytuacji, gdy pacjent trafi do szpitala nieprzytomny lub [...]

Małoletni pacjent

Na lekarzu spoczywa ciężar dochowania tajemnicy zawodowej. Oznacza to, że nie może on przekazywać informacji dotyczących danego pacjenta innym niż on sam osobom. [...]

Uzyskanie informacji drogą zdalną

Uzyskanie informacji możliwe jest także drogą telefoniczną (czy też ewentualnie mailową). W takim przypadku osoba dzwoniąca powinna wykazać, że jest uprawniona do [...]

Regulacje RODO

Od momentu, gdy do polskiego porządku prawnego weszły przepisy dotyczące RODO, coraz więcej osób skarży się na utrudniony dostęp do informacji. [...]

Elementy oświadczenia upoważniającego

Oświadczenie pacjenta uprawniające do udzielania informacji danej osobie powinno zawierać co najmniej wskazanie imienia i nazwiska osoby upoważnionej oraz danych umożliwiających z nią [...]

Zachowanie poufności

Zgoda pacjenta nie powinna być domyślna, lecz wyrażona wprost. Niezbędne jest złożenie jasnego oświadczenia w tym zakresie. Sama obecność innej osoby towarzyszącej [...]

Etyka komunikacji

Oprócz aspektów prawnych niezwykle ważny jest wymiar etyczny informowania pacjenta o stanie jego zdrowia. Komunikacja powinna być oparta na empatii, zrozumieniu oraz [...]

Prawo do niewiedzy

Jak już wspomniano, pacjent ma także prawo do decydowania, czy chce poznać pełną prawdę o stanie swojego zdrowia. W niektórych przypadkach pacjenci mogą [...]

Terminalne stadium choroby

Jednym z najbardziej skomplikowanych etycznie momentów w praktyce lekarskiej jest informowanie pacjenta o nieuleczalnej chorobie lub zbliżającej się śmierci. Lekarz musi balansować pomiędzy potrzebą [...]

Podsumowanie

Informowanie o stanie zdrowia pacjenta to nie tylko obowiązek lekarza wynikający z przepisów prawa, ale przede wszystkim wyraz szacunku dla pacjenta jako autonomicznej [...]
Do góry