Laryngologia
Diagnostyka różnicowa i leczenie guzów krtani
dr n. med. Remigiusz Ziarno
- Czynniki ryzyka rozwoju nowotworu krtani, o których trzeba pamiętać przy zbieraniu wywiadu
- Czy istnieją objawy charakterystyczne dla poszczególnych guzów krtani? Rola badań obrazowych i histopatologicznych w diagnostyce
- Możliwe metody postępowania i konieczność omówienia z pacjentem ich skutków
Ludzka krtań, choć jest stosunkowo niewielką strukturą (u dorosłych ma długość 4-6 cm i jest zlokalizowana pomiędzy gardłem a tchawicą), to odgrywa wiele kluczowych ról. Niestety w XXI wieku guzy tego obszaru dalej stanowią istotne wyzwanie diagnostyczno-terapeutyczne. Celem niniejszego artykułu jest zapoznanie czytelnika z najważniejszymi aspektami diagnostyki różnicowej i zagadnieniem guzów krtani.
Budowa anatomiczna krtani
Jak wyżej wspomniano, ludzki narząd fonacyjny jest stosunkowo niewielkich rozmiarów. Szkielet chrzęstny to anatomiczna podstawa narządu fonacyjnego. W jego skład wchodzą 3 nieparzyste chrząstki (tarczowata, pierścieniowata i nagłośniowa) i 3 parzyste (nalewkowate, różkowate, klinowate). Klinicznie wyróżnia się trzy piętra w obszarze krtani:
- nagłośnia – jest to przestrzeń od wierzchołka nagłośni do szczytu kieszonki krtaniowej. W skład tego piętra wchodzą:
- nadgnykowa i podgnykowa część nagłośni
- fałdy nalewkowo-nagłośniowe
- nalewki
- fałdy przedsionkowe
- głośnia – ograniczona jest od góry szczytem kieszonki krtaniowej, podczas gdy jej dolna granica przebiega na wysokości około 5 mm poniżej samych fałdów głosowych. W skład tej części narządu fonacyjnego wchodzą fałdy głosowe, spoidło przednie i tylne. To właśnie w wyniku drgania strun głosowych dochodzi do powstawania głosu
- podgłośnia – zaczyna się około 5 mm poniżej wolnego brzegu fałdów głosowych, a jej końcową granicą jest dolny brzeg chrząstki pierścieniowatej.
Dodatkowo bardzo ważne są 2 przestrzenie anatomiczne w obszarze krtani:
- przednagłośniowa – ograniczona jest przez nagłośnię, więzadło tarczowo-nagłośniowe i gnykowo-nagłośniowe, błonę tarczowo-gnykową oraz kość gnykową
- okołonagłośniowa – jej granice to chrząstka tarczowata, stożek sprężysty i błona czworoboczna. Obszar ten otacza głośnię i stanowi miejsce, skąd nowotwór może atakować wszystkie struktury krtani. W kontekście onkologii rak zlokalizowany w tym obszarze nazywa się przezgłośniowym.
Nie można także zapomnieć o obszarze gardła dolnego, gdzie wyróżnia się 3 okolice:
- tylna ściana gardła – biegnie od poziomu dna dołków nagłośniowych do dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej
- zachyłki gruszkowate – bocznie ogranicza je chrząstka tarczowata, przyśrodkowo fałd nalewkowo-nagłośniowy i powierzchnia chrząstki pierścieniowatej; ciągną się one od fałdów nalewkowo-nagłośniowych aż do wejścia do przełyku
- okolica zapierścienna – zaczyna się w obszarze poziomu chrząstek nalewkowatych, a kończy w okolicy dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej.
