Wytyczne w praktyce
Najważniejsze doniesienia z kongresu ESC 2024
Przewlekłe zespoły wieńcowe
dr n. med. Krzysztof Krawczyk1,2
prof. dr hab. n. med. Jadwiga Nessler2,3
- Omówienie kluczowych zagadnień zawartych w wytycznych ESC z zakresu przewlekłych zespołów wieńcowych (CCS) ze wskazaniem różnic w porównaniu z dokumentem z 2019 roku
- zmiana sposobu definiowania CCS
- przedstawienie nowego, uproszczonego algorytmu diagnostyczno-leczniczego opierającego się na 4 krokach
- znaczenie zindywidualizowanego podejścia zespołu medycznego do terapii w celu jej dostosowania do danego pacjenta i miejsce zespołu sercowego (heart team) w procesie leczenia
Od 30 sierpnia do 2 września 2024 roku w Londynie odbywał się kongres European Society of Cardiology (ESC). Podczas konferencji zaprezentowano nowe wytyczne dotyczące postępowania w przewlekłych zespołach wieńcowych (CCS – chronic coronary syndrome), które odzwierciedlają ewolucję w klinicznym rozumieniu choroby wieńcowej. Autorzy dokumentu szczegółowo omawiają i klarownie porządkują informacje dotyczące oceny oraz algorytmu diagnostycznego u pacjentów z podejrzeniem CCS, sposobu ich leczenia, specjalnych grup pacjentów z CCS, a także długoterminowej obserwacji i opieki nad tą liczną populacją chorych. W porównaniu z poprzednimi wytycznymi ESC z 2019 roku autorzy wprowadzili 82 nowe rekomendacje oraz 25 poprawek do istniejących wcześniej zaleceń – najważniejsze z nich omówiono poniżej.
Aktualna definicja i klasyfikacja przewlekłych zespołów wieńcowych
Termin "przewlekłe zespoły wieńcowe" został wprowadzony jeszcze w poprzednich wytycznych ESC z 2019 roku, aby opisać kliniczne objawy stabilnej choroby wieńcowej, którą zdefiniowano jako dynamiczny proces gromadzenia się blaszki miażdżycowej w tętnicach nasierdziowych. Nowa definicja jest bardziej kompleksowa, określa CCS jako szereg objawów klinicznych lub ich zespołów, które powstają w wyniku strukturalnych i/lub funkcjonalnych zmian związanych z przewlekłymi chorobami nasierdziowych odcinków tętnic wieńcowych i/lub mikrokrążenia. Mogą one prowadzić do przejściowego zwiększenia zapotrzebowania mięśnia sercowego na krew w stosunku do możliwości jej aktualnej podaży. Skutkuje to niedokrwieniem, zwykle wywołanym wysiłkiem fizycznym, emocjami lub innym stresem i może się objawiać pod postacią dusznicy bolesnej bądź innych dolegliwości w klatce piersiowej (zwykle duszności) lub pozostawać bezobjawowe.
Należy zwrócić uwagę, że pojęcie „choroba” odnosi się do patologii leżącej u podłoża zmian w tętnicach wieńcowych, zaś termin „zespół” do obrazu klinicznego. Kliniczne spektrum CCS obejmuje:
- stabilną dławicę piersiową z istotnymi zwężeniami w tętnicach wieńcowych: po ostrym zespole wieńcowym (ACS – acute coronary syndrome), po przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI – percutaneous coronary intervention) lub po pomostowaniu aortalno-wieńcowym (CABG – coronary artery bypass grafting)
- dławicę piersiową bez zwężeń w tętnicach wieńcowych (ANOCA – angina with no obstructive coronary artery disease) lub niedokrwienie bez zwężeń w tętnicach wieńcowych (INOCA – ischemia with no obstructive coronary artery disease)
- bezobjawowych pacjentów z nieprawidłowymi wynikami badań anatomicznych lub czynnościowych w zakresie krążenia wieńcowego
- dysfunkcję lewej komory lub niewydolność serca (HF – heart failure) o etiologii niedokrwiennej (dawniej kardiomiopatia niedokrwienna).
